Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта

 
1. Axborot texnologiyalarining texnik ta’minoti tarkibi. 
 
Axborotlarni ishlab chikarish vositalari – har xil kuvvatga ega bo`lgan va 
xilma xil turlardagi elnktron hisoblash mashinalari, hisoblash tarmoklari, ish 
stantsiyalari, mini va mikro kompyuterlar hamda turli vazifalarni bajaruvchi 
serverlar axborot texnologiyalari texnik ta’minotining asosini tashkil kiladi. Bu 
texnik vositalarning turlari hamda imkoniyatlari jamiyatni avtomatlashtirish 
darajasi bilan mos xolda doimiy ravishda va uzluksiz rivojlanib bormokda. 
Agarda shaxsiy kompyuterdan kichik maxalliy tarmokning avtomatlashtirilgan 
ish joyi sifatida foydalanilsa, ishlash uchun zarur barcha axborotlar 
markazlashtirilgan xolda saklansa, unda ishlab chikarilayotgan axborotlarning 
xajmi katta bulmaydi. Bunda ishning tezligi kompyuterning tez ishlashi bilan 
emas, balki operator va mashina dialogining tezligi bilan belgilanadi. Bundan 
kelib chikadiki, ushbu xollarda nisbatan kichikrok tezlikka ega bo`lgan va 
urtacha tezkor xotira xajmiga ega bo`lgan EHMni kullash mumkin. Boshka 
xollarda, agar kompyuter katta xajmli xujjatlarni muntazam tayyorlash uchun 
muljallansa va buning uchun axborotlarning katta massivlaridan foydalanilsa, 
unda tashki va ichki xotiraning katta xajmiga ega kudratli mashinalardan 
foydalanish lozim buladi.  
Axborot texnologiyalarining texnik ta’minoti tarkibiga kuyidagilarni kiritish 
mumkin: 
1.  Ma’lumotlarni yigish va kayd kilish vositalari; 
2.  Ma’lumotlarni uzatish va kabul kilish vositalari: 
3.  Datchiklardan ma’lumotlarni kabul kilish vositalari; 
 
25

---

4.  Analog-rakamli va rakam-analogli uzgartirgichlar; 
5.  Kommutatorlar va multipleksorlar; 
6.  Tarmok adapterlari; 
7.  Selektor va marshrutizatorlar; 
8.  Ish stantsiyalari va abonent punktlari; 
9.  Serverlar; 
10. Ma’lumotlarni saklash vositalari (xotira kurilmalari); 
11. Mini va mikro EHM hamda mikroprotsessorlar; 
12. Boshkaruvchi kompyuterlar; 
13. Pechatlovchi kurilmalar va uskunalar; 
14. Skanerlar; 
15. Plotterlar; 
16. Kuzatuvchi videokurilmalar; 
17. Turli xil audio kurilmalar; 
18. Turli xil aloka vositalari; 
19. Nusxa oluvchi kurilmalar; 
20. Turli xildagi ma’lumot tashuvchilar; 
21. Ma’lumotlarni kiritish va chikarish vositalari; 
22. UPS kurilmalari; 
23. Elektrogeneratorlar (tashki tok manbai uzilib kolganda); 
24. Ma’lumotlar xavfspzligini ta’minlovchi kurilmalar; 
25. Ximoya kurilmalari; 
26. Kerakli bo`lgan dasturlar hamda kurilmalar bilan ta’minlangan shaxsiy 
kompyuterlar. 
Ushbu texnik vositalar kuyidagi asosiy talablarga javob berishi lozim: 
•  Ishonchlilik; 
•  Resurslardan foydalanishning samaradorligi; 
•  Texnik kursatgichlar jixatidan bir-biriga mos kelishlik; 
•  Tarkibiylik va modellilik; 
•  Harajatlar buyicha samaradorlilik; 
•  Foydalanuvchiga nisbatan dustonalik; 
•  Kup sonli foydalanuvchilarning dasturlariga tizimli xizmat 
kursatish.