Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта таълим вазирлиги

Ишга яроқсиз ҳолат- берилган функцияларни бажариш чоғида объектнинг иш 
қобилиятини характерловчи ҳеч бўлмаганда битта параметр қийматининг меъѐрий- техник ва 
(ѐки) конструкторлик ҳужжатларининг белгиланган қийматига мос келмайдиган ҳолати. 
Кадастр - бу тегишли объект бўйича мунтазам ѐки даврий равишда йиғилган 
маълумотлар тўплами. 

---

144 
Кучлар – ташқи юк ва таъсирлар остида конструкциянинг кўндаланг кесим юзаларида 
пайдо бўладиган ички кучлар (бўйлама ва кўндаланг кучлар, эгувчи ва буровчи моментлар). 
Кучайтириш – конструкциянинг кўндаланг кесими ѐки унинг ишлаш схемасини 
ўзгартириш билан унинг мустаҳкамлиги ѐки бикирлигини ошириш. 
Конструкциянинг техник ҳолатини баҳолаш – баҳолаш кузатув-текширув 
натижалари бўйича олиб борилиб, улар қуйидагилардан иборат: конструкцияни аниқланган 
дефект ва шикастланишлар, материалнинг ҳақиқий таркиби бўйича, ҳақиқий ва кутиладиган 
юклар, таъсирлар ва эксплуатация шароитларидан келиб чиққан ҳолда текширув ҳисоботи 
ҳамда техник хулоса тузиш. 
Конструкцияни кузатув-текширув – конструкциянинг техник ҳолати ҳақида унинг 
юк кўтариши қобилиятини қайта тиклаш, кучайтириш ѐки қайта қуриш лойиҳаларини ишлаб 
чиқиш учун маълумотлар йиғиш бўйича тадқиқот ишлари мажмуаси. 
Конструкция деформацияси – юк ва таъсирлар остида конструкция (ѐки унинг 
қисми) шакл ва ўлчамларининг ўзгариши. 
Пластиклик – қаттиқ жисмларнинг ташқи кучлар таъсирида бузилмасдан ўз шакл ва 
ўлчамларини ўзгартириши, шу билан бирга кучлар таъсири олингандан сўнг қолдиқ 
(пластик) деформациянинг сақлаши. 
Рухсат этилмаган четланиш – конструкциянинг нормал ишлашига ҳалақит берувчи 
меъѐрий ҳолатдан четланиш ѐки ҳисобий схемага шундай ўзгартириш киритадики, бу 
ўзгаришни ҳисобга олиш учун конструкцияни кучайтириш талаб қилинади.