Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик институти

Ишлаб чиқариш жараѐнларини ташкил 
этиш
• Замонда ишлаб чиқариш жараѐнларини ташкил этиш 
пропорционаллик, узлуксизлик, паралеллик, тўғридан-
тўғри аниқлик, ритмиклик
ва бошқа тамойиллар 
кузатувини таҳлил этишга асосланади. 
Пропорционаллик
бу тамойилнинг 
бажарилиши 
ахборотлар, моддий 
ресурслар, кадрлар 
ва бошқалар иш 
ўринларини 
пропорционал 
таъминлаш бир 
жараённинг турли 
иш жойларининг 
тенг пропуксли 
қобилиятини 
таъминлайди.

---

386 
Узлуксизлик
– иш вақтининг жараённинг 
умумий давомийлигига нисбатини 
аниқлайдиган жараёнларни оқилона ташкил 
қилиш тамойили:
К
непр
= Т
раб
/ Т
и
Бу ерда Т
раб
- иш жойининг давомийлиги; Т
и
– иш жойлари 
ўртасидаги, иш жойидаги ва бошқалардаги меҳнат предметини 
туриши ёки ётишини ўз ичига оладиган жараённинг умумий 
давомийлиги.
Паралеллик
– операцияларнинг вақтда бирлашиш даражасини 
характерлайдиган жараѐнларни оқилона ташкил этиш тамойили. 
Операцияларнинг бирлашиши кўринишлари: натижавий, паралел ва 
паралел-натижавий 
• Паралеллик коэффициентини қуйидаги формула 
бўйича аниқлаш тавсия этилади:
•
К 
пар
= Т
ц
пар
/Т
ц
посл
• Тўғридан-тўғри аниқлик – меҳнат пердмети, 
ахборотлар ва бошқаларнинг келиб чиқиши йўли 
мақбуллигини характерлайдиган жараѐнларни 
оқилона ташкил этиши тамойили.

---

387 
Ритмиклик
– жараёнларнинг вақтда бажарилиши 
тенглигини характерлайдиган жараёнларни 
оқилона ташкил этиш тамойилидир. Ритмиклик 
коэффициентини қуйидаги формула билан 
ифодалаш тавсия этилади: