Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги самарқанд давлат


Ташкилотлардаги ахборотларни химоялаш



Download 1,96 Mb.
Pdf ko'rish
bet105/194
Sana23.02.2022
Hajmi1,96 Mb.
#147918
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   194
Bog'liq
Axborot xavfsizligi

Ташкилотлардаги ахборотларни химоялаш 
Ахборот хажми кичик булган ташкилотларда ахборотларни химоялашда оддий 
усулларни куллаш максадга мувофик ва самаралидир. Масалан, укиладиган кимматбохо 
когозларни ва электрон хужжатларни алохида гурухларга ажратиш ва никоблаш, ушбу 
хужжатлар билан ишлайдиган ходимни тайинлаш ва ургатиш, бинони куриклашни 
ташкил этиш, хизматчиларга кимматли ахборотларни таркатмаслик мажбуриятини 
юклаш, ташкаридан келувчилар устидан назорат килиш,
компьютерни химоялашнинг энг 
оддий усулларини куллаш ва хоказо. Одатда, химоялашнинг энг оддий усулларини 
куллаш сезиларли самара беради. 
Мураккаб таркибли, куп сонли автоматлаштирилган ахборот тизими ва ахборот 
хажми катга булган ташкилотларда ахборотни химоялаш учун химоялашнинг мажмуали 
тизими ташкил килинади. Лекин ушбу усул хамда химоялашнинг оддий усуллари 
хизматчиларнинг ишига хаддан ташкари халакит бермаслиги керак. 
Химоялаш тизимининг комплекслилиги 
Ҳимоя тизимининг комплекслилигига унда хукукий, ташкилий, муҳандис – техник 
ва дастурий – математик элементларнинг мавжудлиги билан эришилади. Элементлар 
нисбати ва уларнинг мазмуни ташкилотларнинг ахборотни ҳимоялаш тизимининг ўзига 
хослигини ва унинг такрорланмаслигини ҳамда бузиш қийинлигини таъминлайди. 
Аниқ тизимни кўп турли элементлардан иборат, деб тасаввур қилиш мумкин. 
Тизим элементларининг мазмуни нафақат унинг узига хослигини, балки ахборотнинг 
қимматлилигини ва тизимнинг қийматини ҳисобга олган ҳолда белгиланган ҳимоя 
даражасини аниқлайди. 
Ахборотни ҳуқуқий ҳимоялаш элементи ҳимоялаш чораларининг ҳақли эканлиги 
маъносида ташкилот ва давлатларнинг узаро муносабатларини юридик мустаҳкамлаш 
хамла персоналнинг ташкилот қимматли ахборотини ҳимоялаш тартибига риоя қилиши ва 
ушбу тартибни бузилишида жавобгарлиги тасаввур қилинади. 
Ахборотларни ташкилий ҳимоялаш элементлари 
Ҳимоялаш технологияси персонални ташкилотнинг
қимматли ахборотларини 
ҳимоялаш қоидаларига риоя қилишга ундовчи бошқариш ва чеклаш характерига эга 
бўлган чора-тадбирларни ўз ичига олади. 
Ташкилий ҳимоялаш элементи бошка барча элементларни ягона тизимга боғловчи 
омил бўлиб ҳисобланади. Кўпчилик мутахассисларнинг фикрича, ахборотларни ҳимоялаш 
тизимлари таркибида ташкилий ҳимоялаш 50—60 % ни ташкил қилади. Бу ҳол кўп 
омилларга боғлиқ, жумладан, ахборотларни ташкилий ҳимоялашнинг асосий томони 
амалда химоялашнинг принципи ва усулларини бажарувчи персонални танлаш, 
жойлаштириш ва ургатиш ҳисобланади. 
Ахбортларни ҳимоялашнинг ташкилий чора – тадбирлари ташкилот хавфсизлиги 
хизматининг меъёрий услубий ҳужжатларида уз аксини топади. Шу муносабат билан кўп 
ҳолларда юқорида кўрилган тизим элемент-ларининг ягана номи — ахборотни ташкилий - 
ҳуқуқий ҳимоялаш элементини ишлатадилар. 
Ахборотларни муҳандис – техиик ҳимоялаш элементи — техник воситалар 
комплекси ёрдамида ҳудуд, бино ва қурилмаларни қуриқлашни ташкил қилиш ҳамда 
техник текшириш воситаларига карши суст ва фаол кураш учун мулжалланган. Техник 
ҳимоялаш воситаларининг нархи баланд бўлсада, ахборот тизимини ҳимоялашда бу 
элемент муҳим аҳамиятга эга. 


133
Ахборотни ҳимоялашнинг дастурий – математик элементи компьютер, локал 
тармоқ ва турли ахборот тизимларида қайта ишланадиган ва сақланадиган қимматли 
ахборотларни ҳимоялаш учун мўлжалланган. 

Download 1,96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish