Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълимвазирлиги мирзо улуғбек номидаги

O‟zbekistonda 
ekologik nazorat 

---

132 
erkin. Madaniy 
P.indica 
may oyidan boshlab avgust oyining o‘rtalarigacha 
gullaydi. Mevalari qizil, sershira va yumaloq, diametri 1,5-2 sm keladi [2]. 
Yarim soya joylar o‘simlik uchun juda qulay, ammo butunlay soya joyda 
ham mufaqqiyatli o‘sa oladi [2], [3]. O‘simlikning namsevarligi, soyaga 
bardoshliligini ta‘minlaydi. Qishda -5
o
C dan -20
0
C gacha chidamli va 
barglarining ko‘k yashil tusini yo‘qotmaydi [3]. 
Ildizi o‘q ildiz tizimidan iborat. Janubiy Amerikada olib borilgan 
tadqiqotlar natijasida 
P.indica
ildizlarining birlamchi va ikkilamchi anatomik 
tuzilishi o‘rmon qulupnayining ildiznikiga o‘xshashligi aniqlangan. Ildiz 
tukchalarining faoliyati 7-12 kunni tashkil etadi [3]. Ildizida endotrof mikoriza 
mavjud bo‘lib, u o‘simlikda sutkalik so‘rilish jadalligini oshiradi [4].
P.indica
ning Qarshi vohasi sharoitiga introduksiya qilish, bioekologik 
xususiyatlarini o‘rganish maqsadida 2015-yil noyabr oyida Toshkent Botanika 
bog‘idan 50 tup ko‘chat keltirib ekdik. O‗simlikning Qarshi vohasining qish 
mavsumida ham vegetatsiyasini davom ettirganligi, mart oyining uchinchi o‗n 
kunligidan gullay boshlaganligi, aprel oyining boshida o‗rmalovchi poyalar hosil 
qila boshlaganligi, manzaralilik xususiyatlarini yo‗qotmaganligi undan shahar 
landshaftini 
shakllantirish 
mobaynida 
soya-salqin 
joylarni 
ko‗kalamzorlashtirishda foydalanish imkonini beradi.
 
Foydalanilgan adabiyotlar 
1.Карписонова Р.А., Русинова Т.С. Почвопокровные растения. М.: 
Кладезь-Букс. 2005. -67 с. 
2. Chittendon F. RHS Dictionary of Plants plus Supplement. 1956. Oxford 
University Press (1951-00-00). 
3. Parmar C. and Kaushal. M.K. Wild Fruits of the Sub-Himalayan Region. 
Kalyani Publishers. New Delhi. (1982-00-00). 
4. Matthews. V. The New Plantsman. Volume 1, 1994. Royal Horticultural 
Society ISBN 1352-4186 (1994-00-00).