Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

ОРГАНИЗМНИНГ ЙОД ЭЛЕМЕНТИГА ТАЛАБИ
ВА МАНБАЛАРИ
Одам йод элементининг 90% ни овқат модцалари, сув, ўсимлик, 
мевалар, қишлоқ хўжалик маҳсулотларидан олади. Умуман, инсон 
ўзининг 75 йиллик ҳаётида бор-йўғи бир чой қошиғида (5 грамм) гина йод 
истеъмол қилади.
Одам учун кундалик йод истеъмол қилишлик нормаси (микдори) 
50мкг (микрограмм - 1грамнинг миллиондан бири) - чақалоққа 12 
ойликгача 90 мкг - 1 ёшдан 7 ёшгача - 120 мкг - 7 ёшдан 12 ёшгача 150 мкг
- болалар ва ўспиринлар учун (12 ёш ва ундан юқорига) 200 мкг - 
эмизикли аёллар ва хомиладорлар учун.
Агарда сульфаниламидлардан кабул қилинса 2 баробар кўп бўлиши 
керак. Чунки, масалан, “Бисептол” организмдаги буқоқ бези фаолиятини 
сусайтириб юборади.
Шуни албатга эсда тутиш керакки, йоднинг спиртдаги эритмасини 
қабул қилиш мумкин эмас, чунки 1 мл.да 200 мкгдан 200 марта ортик йод 
тутади. Уни суртиш учун ишлатилади.
Йод 
манбаълари 
қуйидагичадир: 
(ЮОграмли 
қайнатилмаган 
маҳсулотда мкг ҳисобида.
Сут, картошка, гречка крупаси, сабзи, ловлагиларда - 3,5-6,8 гача)
Маска ёғи, буғдой маҳсулоти, ун, жигарларда - 8,7-9,7гача
Гўшт, тухум, нохот, ловияларда- 14,4-12,8 гача
Горбуша, треска, тузланган сельдларда - 50-77гача
Навага, минтай, хекларда -140-160гача
Треска балиғи жагарида - 350-700гача миқдорда тутади.
Ошхона шароитида сабзавотларни бутун ҳолда ёки йирик кесилган 
ҳолда, қайноқ сувга солиш, янада яхшироғи парда пиширишлик 
маъқулдир. Сутни қайнатилганда минералларидан 25%ти йўқолади.
Қайнатиш вақтида йод ҳавога тарқалиб кетади. Шунинг учун овқатга 
тузни тайёр бўлганида солган маъқул.
Йодланган тузни овқат моддаларини тузлаш учун ишлатмаган 
маъқул.
Йодланган туз даволовчи қувватини 3-4 ойгача сақлайди.
Йодланган тузни сақлашда нам бўлмаслиги ва очиқ қолмаслиги керак, 
чунки парланади.
Билиб қўйган яхши:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

- Йод препаратидан кўпроқ микдорда ичиш, терига қўллашлик 
“Йодизм”га олиб келади.
- Йод кучли оксидловчи хусуситяга эга бўлгани гуфайли, у тирик 
ҳужайрани жароҳатлайди, бузади. Чунки у оқсил билан бирикиб, қайтмас 
бирикма ҳосил қилади. Шунинг учун ҳам “люгол” эритмаси билан 
томоқни артиш мумкин эмас.