Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

СПИД (ОИТС) 
ва 
ВИЧ-инфекциядан-сақланишдир.
КЛИНИК БЕЛГИЛАР БЎЙИЧА ВА ХАВФ-ХАТАРЛИ
ГУРУҲЛАРИИ (ШАХСЛАРНИ) ТЕКШ ИРИШ
Клиник белгилар 
бўйича:
1. Организмнинг бир неча жойида жойлашган лимфатик безлар- 
тугунлари катгалашган беморларни аниқлаш.
2. Узоқ мудцат тана ҳарорати бор бўлган беморларни аниқлаш.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

3. Одатдаги даволашга сезгир пневмония-ўпка шамоллаши билап 
огригаи беморларни аниқлаш.
4. Этиологияси - сабабчисини аниқлаш кийип бўлган узоқ муддат 
диаррея - ич кетиши билан давом этаётган касаллик.
5. Асоссиз тана массаси - оғирлигининг камайиб бориши.
6. Марказий асаб тизимида ва бош мия лимфома касаллиги билан 
оғриган беморлар.
7. Саркома Капоши ва лимфопролифератив касалликлари билан 
оғриган беморларни аниқлаш.
Ҳавф-хатарли гуруҳлар ва шахсларни аниқлаш
1. Донорлар кони ва қон плазмасидан фойдаланишда.
2. Донорлик аъзолари ва тўқималаридан: сперма, буйрак, тери, соч, 
суяк к-'миги, кўз шох пардаси, юрак қопқалари, пай ва бошқалардан 
фойдаланиш.
3. Чет элда бир ойдан ортиқ бўлган - хизмат сафарида булган 
шахслар.
5. Хорижий мамлакатлардан узоқ мудцатга келган шахслар.
6. Бир неча қон ва кон препаратларидан фойдаланган шахслар.
7. Гемофилия касаллиги бор шахслар.
8. Наркоманлар.
11. Гомо- ва бисексуалистлар.
ГИЁҲВАНДЛИКНИ АНИҚЛАШ УЧУН ТЕСТ САВОЛЛАРИ
Хавфли шахсларии (гиёҳвандларни) аниқлашнинг аҳамияти катта. 
Бунинг учун қуйидагиларга эътиборни қаратиш лозим:
1. Усмир кайфиятининг у ёки бу томонга бурилиб туриши, пассив 
ҳолатдан фаол ҳолатга ўтиши, қайғудан хурсандчиликка ўтиши ва 
аксинча.
2. Юриш-туришида илгари унга хос бўлмаган ҳолатларнинг юзага 
келиши. Масалан: ёмон сўзлашлар, масъулиятсизлик, ёлғончилик, 
ўртоқлари ҳақида сўзламаслик, борган жойини сир тутишлик. Баъзида 
қизиқ-қизиқ, кутилмаган гапларни гапириб қўйиш.
3. Уқиш ва меҳнатга лаёқатсизлик. Илгариги дўстлар ўрнига бошқа- 
янги дўстлар ортгириш.
4. Атроф-теваракка бефарқ бўлиш.
5. Аввал кузатилмаган ўта жаҳлдорлилик, жиззакилик.
6. Сергаплилик ёки камгаплилик. Нутқининг ўзгариши.
7. Иштаҳасизлик, озиш, уйқусизлик.
8. Юз ва кўзнинг ўз-ўзидан қизариб кетиши. Кўз қорачиғининг 
кенгайиши ёки торайиши.
9. Танада ҳар хил доғларнинг пайдо бўлиши.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

10. Яшайдиган хонасида ҳар хил дори ва шприцларнинг пайдо 
бўлиши.
11. Ота-онасидан кўпроқ пул сўраши.
12. Бирор фойдали ишлар билан мунтазам шуғулланмаслик ва ҳаёт 
тарзининг меъёридан четга бурилиши ва бошқалар.
Демак, гиёҳвандлик йўлига кириб қолган шахс бошқалардан ташқи 
кўриниши, жисмоний ва руҳий ўзгаришликлар, ўзининг ўзгача турмуш 
тарзи ҳамда психологик ҳолатлари билан фарқ қилар экан. Нима учун 
ушбу йўлга кириб қолди? Сабаби нимада?