Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш

Аудиограмма бланкаси. 
Ф.И.Ш. 
Ёш
Касб 
Ташхис
Ўнг 
Чап 
Ҳаво 
Суяк 
Критик частотанинг юқоридан пастга қараб силжиши эшитиш анализаторининг 
чарчаганлигини кўрсатади. Барча физиологик текширишлар шовқин таъсири билан бўлган 
ишдан олдин, иш пайтида ва ишдан кайин ўтказилади. 
Ишлаб чиқаришда шовқиннинг зарарли таъсирини олдини олиш чоралари. 
Ишлаб чиқаришда шовқинга қарши кураш мураккаб муаммолардан бири ҳисобланади. 
Ташкилий-техник чора-тадбирлар энг самарадор ҳисобланади. Бу тадбирларга қуйидагилар 
киради: технологик жараѐнни ўзгартириш, яъни катта шовқин ҳосил бўлиши билан 
кечадиган жараѐнларни, операцияларни шовқин кам чиқадиган ѐки умуман шовқин 
чиқармайдиган технологик жиҳозларга, асбобларга, механизм ва машиналарга, 
операцияларга алмаштириш, парчинлашни пайвандлаш билан, штампланишни пресслаш 
билан алмаштириш; шовқинни унинг тарқалиш йўлида камайтириш мақсадида турли 
шовқин ютувчи материаллар (резина кигиз, битум ва бошқалар), сўндиргичлар қўллаш йўли 
билан. Бу тадбирларнинг барчаси умумий, яъни жамоавий чоралардир. 
Тиббий-профилактик тадбирларга меҳнат қилиш ва дам олишни қулай ва рационал 
тартибини ишлаб чиқиш (шовқиннинг таъсир этиш вақтини камайтириш, яъни шовқинсиз 
касблар билан алмаштириб туриш, қўшимча танаффуслар киритиш, дам олишни шовқинсиз 
хоналарда ташкил қилиш йўли билан камайтириш), ишга киришдан олдин ва иш давомидаги 
даврий тиббий кўриклардан ишчиларни ўтказиш, шахсий ҳимоя воситаларини қўллаш, 
ишлаб чиқаришда шовқиннинг жадаллик даражасини назорат қилиш ва бошқа шунга ўхшаш 
тадбирлар киради. 
Назорат саволлари: 
1. Шовқин омили тушунчаси ифодаси, манбалари, турлари. 
2. Шовқинни тавсифловчи кўрсатма кўрсаткичлар, интенсивлиги. 
3. Ишлаб чиқаришдаги таснифи. 
4. Шовқинни меъѐрлаш принциплари. 
5. Иш жойларида шовқинга гигиеник баҳо бериш босқичлари. 
6. Шовқин кўрсаткичларини ўлчашда қўлланиладиган асбоб ускуналар. 
7. Шовқинга гигиеник баҳо беришда ўлчанадиган кўрсаткичлар. 
8. Шовқиннинг организмга умумий таъсири. 
9. Шовқиннинг организмга специфик таъсири. 

---

252 
10. Шовқинга қарши соғломлаштириш чора-тадбирлари.