Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси

3.2. Автоматлаштирилган ахборот тизимларининг таркибий жиҳатлари 
 
Ташкилотни бошқаришнинг автоматлаштирилган ахборот тизими – 
ташкилотнинг мақсадидан келиб чиқадиган талабларга мувофиқ ахборотларни 
йиғиш, қайта ишлаш, тақсимлаш, тақдим этиш учун мўлжалланган стандарт 

---

50 
процедуралар, ходимлар, дастурий воситалар, асбоб-ускуна, маълумотларнинг 
ўзаро боғланган мажмуидир.
Мазкур тизим биргаликда ҳаракат қилувчи компьютерлар ва 
телекоммуникациялар, компьютер ахборот маҳсулотларини ишлаб чиқиш ва 
қарорлар қабул қилишни қўллаб-қувватлаш учун мўлжалланган. 
Шуни қайд этиш лозимки, ахборот алмашув жараѐни инсоннинг эшитиш, 
кўриш, англаш аъзолари орқали қабул қилинадиган нутқ, маълумот ѐки 
тасвирлар билан бошланади ва тугайди. Келадиган-чиқадиган бу элементлар 
ўртасида компьютерлашган ахборот тизимида турли даражадаги электрон 
маҳсулотлар бўлади. Булар операцион тизимлар, маълумотлар базаларини 
бошқариш тизими, амалий дастурий таъминот ва ахборотнинг ўзидир. Ушбу 
ахборот ва дастурий воситалар ҳамда компонентлардан кўпинча айнан бир 
пайтда ва ўша вақтда фойдаланиб бўлмайди. Шунинг учун ҳам бундай ахборот 
тизимларининг ўзига хос томони шундаки, маълумотларни қайта ишлаш 
жараѐни вақтида улар аралашиб кетади.
ААТнинг концептуал модели. Ахборот тизими фойдаланувчиларнинг 
талабига мувофиқ ахборотларни йиғиш, қайд этиш, узатиш, сақлаш, тўплаш, 
қайта ишлаш, тайѐрлаш ва тақдим этишга мўлжалланган. Концептуал нуқтаи 
назардан қараганда, ахборот тизими – бу операцияни бажарувчи тизим ва 
бошқарувчи тизим ўртасидаги воситачи саналади. 
Ахборот-коммуникация технологиялари ахборот тизими ичидаги 
технология саналади. Ахборот тизими тизимдаги маълумотлар, ахборотлар 
билан операцияларни амалга оширади. Ахборот тегишли муаммога қаратилган 
бўлиб қарорлар қабул қилиш учун асос бўлиб хизмат қилади. Ахборот ҳал 
этилиши лозим бўлган вазифага мувофиқ ва ушбу вазифани ҳал этувчи 
ходимнинг қобилиятига мувофиқ қайта ишланади.