Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети

Рационал – лот. rationalis – оқилона; мақсадга мувофиқ, асосланган, 
далилланган (энг тўғри йўл маъносида ҳам ишлатилади). 
Рефлекc – лот. reflectere – ифодалаш, кўзгу, акс, ѐритиш; одамнинг 
турли таъсирларга нерв тизими орқали у ѐки бу қарши таъсир кўрсатиш ѐки 
ҳайвон организмига нерв тизими орқали у ѐки бу таъсир этишга қарши унда 
жавоб тариқасида пайдо бўладиган ҳодиса.
Реставрация – лот. restauratio; бирон-бир нарсани дастлабки 
кўринишини тиклаш; сиѐсий фанларда инқилоб ѐки бошқа йўл билан 
аўдарилган эски тузум ѐки династияни тиклаш; 

---

228
Секуляр – лот. secularis – дунѐвий; ниманидир черков ва диний 
идоралар тасарруфидан олиш, давлатни диндан ажратиш, дунѐвий жамият 
қуриш маъноларида ишлатилади. 
Социум – лот. socium – умумий, биргаликда; кишилар ҳаѐт фаолияти 
шарт-шароитларининг умумийлигини тавсифловчи ижтимоий бирлик. 
Страта – лот. stratum – қатлам. 
Субординация – лот. sub+ordination – тақсимлаш; тартибга келтириш; 
хизмат интизоми қоидаларига тегишли ҳолда мартаба даражалари бўйича 
кичик мансабдорларнинг катта мансабдорларга бўйсунишига қатъий амал 
қилиш.  
Суверенитет – фран. souverдnitдt; давлатнинг ички ишлар ва ташқи 
муносабатларда хорижий аралашувларга йўл қўймаган ҳолдаги мустақиллиги 
ва мухторияти. 
Толерантлик – лот. tolerantia – чидам; бегона фикрлар ва динларга 
нисбатан чидамли бўлиш. 
Тоталитар – лот. totalis – тўла, бутунлай; жамиятнинг барча соҳаларини 
назорат қилишга асосланган, демократик ташкилотларни тақиқлаш, инсон 
конституциявий ҳуқуқ ва эркинликлари тугатилган, тараққийпарвар 
кучларни қувўин қиладиган, милитаристик ижтимоий тузум, давлат, сиѐсий 
режим. 
Транзит – лот. transitus – ўткинчи, ўтиш; сиѐсатшуносликда бир 
тузумдан иккинчисига ўтишдаги оралиқ давр ѐки модернизация жараѐни 
назарда тутилади. 
Трансакция – лот. transactio – битим тузиш; турли шакллардаги 
буюртмаларни электрон шаклда бериш учун касбий фаолият юритишга 
лицензия олиш ва ҳужжатлар алмашиш учун солиқ деклариялари кабилардир 
(масалан, масофали таълим бериш, электрон алоқа билан соўлиққа доир 
маслаҳатлар бериш ва ҳоказо). 
Трансформация – лот. transformatio – ўзгариш, бошқа нарсага айланиш, 
шакл ўзгариши); сиѐсатшуносликда сиѐсий ўзгариш ѐки модернизация 
жараѐни натижасида бир ҳолатдан иккинчисига ўтиш маъносида 
ишлатилади. 
Универсал – лот. universalis – умумий; ҳар томонлама, кенг қамровли, 
кўплаб мақсадлар учун яроқли, турли вазифаларни ва функцияларни бажара 
оладиган.