Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш

ўзгарганда, оддий каналнинг қолдиқ сўниши 0,3 дБ гача аниқликда
ўзгармаслиги керак. Оддий канал учун ночизиқли бузилишлар
коэффициенти узатишнинг номинал сатҳида 1020 Гц частотада 1,5
фоиз (3-гармоника бўйича 1 фоиз) дан ошмаслиги керак.
Меъёрланиш ТЧК кириш ва чиқиш қаршиликларининг ташқи
занжирлар - юклама қаршиликлари: узатилаётган сигналлар ман-
баининг ички қаршилиги (Zi*,) ва юклама қаршилиги (Z2K) га
мувофиқлашув даражасига хам тегшшщцир. ТЧК нинг кириш ва
чиқиш қаршиликлари актив қаршиликлар бўлиб, улар
RKHp=R4HK=60 Ом га тенг. Каналнинг кириши ва чиқиши симметрик
бўлиши керак, 5 қайтиш коэффициентлари ёки Ag мувофиқ-
лашмаганлик (қайтиш) сўниши тегишли равишда куйидагиларга тенг:
^iajp ( * 1 . ~ ^ к и р ) . б — (^ -2ю ~ )
i Z \H> + R Kup)
’ чик (г2ю+RmK) ёки As = 20 lg = —20 lg S г (1.48) О
улар мос равишда 10 фоиздан ёки 20 дБ дан ошмаслиги керак.
Халақитлар қуввати ТЧК орқали узатилиш сифатининг муҳим
кўрсаткичи ҳисобланиб, улар псофометр (псофос — юнонча сўз
бўлиб, у «шовқин»ни ифодалайди) деб аталадиган махсус асбоб
билан ўлчанади. Псофометр тўғрилашнинг квадратик тавсифига эга
вольтметрдир. Бундай тавсифнинг танланиши қулоқнинг айрим
манбаларининг шовқинларини уларнинг қуввати сифатида йигиши,
қувват эса кучланиш ёки токнинг квадратига мутаносиблиги билан
тушунтирилади. Псофометрлар одатдаги квадратик вольтметр-
www.ziyouz.com kutubxonasi
лардан уларда сезгирликнинг частотага боглиқлигининг мавжуд
лиги билан фарқланади. Ушбу богланиш қулоқнинг халақитлар в;