Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги


Уни сил микобактериялари (1882 йилда немис олими Роберт Кох



Download 7,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/197
Sana29.01.2023
Hajmi7,4 Mb.
#904826
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   197
Bog'liq
Valeologiya asoslari (Sayfiddin Faxriddin o\'g\'li)

Уни сил микобактериялари (1882 йилда немис олими Роберт Кох
топган ва «Нобел мукофати»га сазовар бўлган) қўзготади. Ушбу касаллик
қадимий бўлиб, унинг белгилари Гиппократ, ибн Сино асарларида қайд
этилган. Сил касаллиги социал офат сифатида ер юзида кенг тарқалган.
XX аср бошларида Европада ҳар йили 1 млн га яқин аҳоли ўлар эди.
Аҳоли моддий ва гигиеник ҳаёт шароитининг яхшиланиши, тиббиёт
фанининг муваффақиятлари, тегишли дори 
воситаларининг пайдо
www.ziyouz.com kutubxonasi


бўлиши, диспансеризация, вакцинация (эмлаш), жисмоний тарбия ва
спорт билан шуғулланиш, ташвиқот-тарғибот ишларини ва бошқалар
туфайли, айниқса болалар ва ўсмирлар орасида камайиб бормбкда. Бу
касаллик илгари албатта ўлимга олиб борар эди. Ҳозирги кунда сил билан
оғриған кишиларни бутунлай даволаб юбориш мумкин.
Сил касали одамга, уй ҳайвонлари (асосан қорамол), уй паррандалари
(товуқ, курка), касалланган сигир сути, касал товуқларнинг тухуми
орқали, ҳайвонлар билан муомалада бўлувчиларга касал ҳайвоннинг
бронхиал шиллиғи орқали юқиши мумкин.
Шунингдек, микобактериялар бемор балғами билан ва ҳаммадан кўп
ҳаво-томчи йўли билан юқади. Иўталганда, аксирганда микобактериялар
атроф мухитга (кийим-кечак, идиш-товоқ, пол-деворларга) тарқалиб,
салқин жойларда узоқ вакт сақланиб, асосий манба бўлиб қолади.
Сил касалининг 2 хил шакли тафовут этилади - «очик» ва «ёпиқ»
шакли. Очиқ шакли, айниқса, кўпинча ўпка тури, хавфли юқумли
ҳисобланади.
Сил микобактериялари фақат ўпкани зарарлантириб қолмай, лимфа
тизими ва қон орқали организмнинг бошқа аъзоларига тарқалиб, унинг
ҳар хил турини (тери, буйрак, мия, суяк) келтириб чиқаради.

Download 7,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   197




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish