Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

пропердин 
ва 
бошқалар) 
носпецифик 
ҳимоя 
омиллари
ҳисобланади;
4) шунингдек, 
зарарланган 
ҳужайралар 
ишлаб 
чиқарадиган
вирусга қарши оқсиллар - интерферон каби ҳимоя омиллари;
5) қонда, сўлакда ва юқори нафас секретида бўладиган вирус ва
бошқа микроорганизмларга карши курашадиган омиллар.
6) бемор гавда ҳароратининг бироз кўтарилиши унинг ҳимоя
реакцияси ҳисобланади.
7) фагоцит (емирувчи) ҳужайраларнинг мавжудлиги - фагоцитоз
ходисаси яъни оқ қон таначалари ҳамда микроорганизмларнинг
организмга ёт бўлган заррачалар ва бактерияларни ютиши ва
хазм қилишидир.
8) комплемент - қон зардоби, лимфа ва тўқима суюқлигидаги
оқсиллар тизими 
ҳам 
организмнинг носпецифик ҳимоя
омиллари ҳисобланади.
ИММУН ТАНҚИСЛИГИ КАСАЛЛИГИ (ОИТС)НИНГ КЕЛИБ
ЧИҚИШ САБАБЛАРИ ВА РИВОЖ ЛАНИШ МЕХАНИЗМИ
Буюк 
иммунолог В.Р.Петров 
(1987) 
таъбири билан 
айтганда
организмдаги иммун тизими қуйидаги хусусиятларга эга:
1) У тана тўқимасининг ҳамма ерида тарқалган бўлиб, унинг
ҳужайралари тўқималарда доимий харакатда бўлиб, лимфоцитлар ва
бошқа тегишли ҳужайралар орқали ва аксинча қондан тўқималарга
ўтади;
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2) У ўзига тегишли бўлган ҳар қандай «антиген»га қарши эффектор 
ҳужайралар оркали «антитела» заррачаларини ишлаб чиқаради;
3) Иммун тизимнинг акеарият қисмини лимфоид тўкималар ташкил 
қилади. Лимфоид тўкималар одам вазнининг бир фоиздан 
ортиқрогнпи ташкил этади ва унинг ҳужайралари - лимфоцитлар 
иммун тармоғининг аеоеий таркибий қисми бўлиб хизмат қилади.
Иммун тармогининг бош аъзолари - айриеимон без ва кўмикдир. 
Айрисимон без бўйиндаги қалқонсимон безнинг орқа ва пастроқ қисмида 
жойлашган бўлиб, унинг оғирлиги чакалоқларда 15 гр. атрофида бўлиб, 9-
12 ёшларда 30-40 гр. га стади. Сўнгра безнииг ўеиши камайиб, аста-секип 
сўрилиб кетади ва унинг фаолиятини кўмик бажаради.
р -
лимфоцитларнинг кўпчилик қисми кўмикда ишлаб чиқарилади. 
Иммуп тизими тармогининг сиртқи аъзоларига талоқ, лимфатик тизим ва 
унинг тугунчалари, қон сиртки тўқимасига киради. Талоқ иммун 
тармоғининг ички муҳити таркибини доимо бир хилда саклаб туриш 
хусусиятнга эга (19-расм).
www.ziyouz.com kutubxonasi

---