Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин Муҳаммад Бобур номидаги

“балиқлар қутуриши”
деб номланади. Бу хол паразитнинг 
қўшимча ва асосий хўжайинлари билан контактини осонлаштиради. 
Айрим пайтларда плероцеркоидлар балиқ тана бўшлиғини тўлдириб, 
унинг деворларини ёриб сувга чиқиши холлари кузатилади. Бундай 
холларда балиқлар халок бўлади. Сувга чиққан личинкалар 10 кунгача ўз 
хаётчанлигини сақлаб қолиши мумкин. 
Лигулидозлардан ўлган балиқ танаси ориқлаган, мускуллари 
хиралашган, сув юзасида қорин қисми тепага бўлган холда қалкиб туради. 
Ўлган балиқларни осонлик билан тутиб олиш мумкин ва улар балиқхўр 
кушлар учун осон ўлжа бўлади. 
Диагноз.
Лигулёз ва диграммозга ташхис, клиник белгилар қайд
этилиб, балиқларни ёриб кўрилганида, уларнинг қорин бўшлиғида 
плероцеркоидларни топиш орқали қўйилади. 
Касалликка қарши кураш ва профилактика чоралари бўйича,
яъни балиқлар лигулёзи ва диграммозини профилактика қилишда 
қуйидаги жихатларга эътибор каратишни тавсия қиламиз: 

Балиқчилик хўжаликларида балиқхўр қушларни, хусусан, оддий 

---

158 
балиқчи қушларини 
(Larus ridibundus)
чўчитишни ташкил этиш ва 
шу йўл билан уларнинг уя қуришига имкон бермаслик лозим; 

Балиқчилик ахамиятига эга бўлган кўлларда ва сув хавзаларида 
балиқчи қушларнинг колонияси кўчиб келишининг олдини олиш 
керак; 

Балиқхўр қушларнинг уя куришини олдини олиш мақсадида сув 
хавзалари атрофидаги баланд ўсган ўтлар ўриб ташланиши керак; 

Сув хавзаларида лигулидозлар билан зарарланган балиқлар 
учраганида, сунъий кўлларда сув сатхини пасайтириш лозим ва 
барча балиқларни тутиб олиб, бошқа сув хавзасига кўчириш тавсия 
этилади; сув хавзаси туби қуритилади ва санитар ишлов берилади; 
келгуси йилда 
соғлом сув хавзаларга балиқ 
човоқлари 
(увилдириқлари) ташланади; 

Касалланган балиқлар тўпланиш жойлари аниқланади ва уларни 
овлаш ишлари ташкил этилади. Касалланган балиқлар сув 
хавзаларидан йўқотилади; 

Лигулёз бўйича носоғлом хўжаликларда судак