Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги вахабов абдурахим васикович

4.3. “Яшил лойиҳалар”ни инвестициялаш йўналишлари ва дастаклари 
UNEP 2030 йилга қадар барқарор ривожланишга ўтишнинг қуйидаги 
вариантларини таклиф этади: 
1. Business as usual (одатдаги бизнес) варианти. Ушбу вариант жорий 
экологик ҳолатни ҳисобга олган ҳолда иқтисодиётнинг барча тармоқларида 
бизнес, инфратузилмани янгилаш, ходимлар малакасини оширишга 
инвестициялар сарфлашни назарда тутади. 
2. “2 C” варианти. Ушбу вариант “Business as usual” моделини барқарор 
ривожланишнинг экологик мақсадларига эришишга ҳаракат қилиш ва ўртача 
ҳарорат даражасини саноат инқилобигача бўлган даврдаги ўртача ҳарорат 
даражасигача пасайтиришни ҳисобга олган ҳолда амалга оширишни 
реажалаштиради.

3. Incremental investment (қўшимча инвестициялар) варианти. Ушбу 
вариантда Business as usual моделини барқарор ривожланишнинг экологик 
мақсадларига эришиш жараёнида “2 C” моделига айлантириш кўзда тутилган.
Business as usual энг кўп харажат талаб этадиган вариант ҳисобланади. 
Унга мувофиқ 2010-2030 йилларда инвестицияларга бўлган эҳтиёжнинг катта 
қисми иқтисодиётнинг транспорт ва транспорт инфратузилмаси (36,7 трлн. 
долл. ёки 32%), сув тармоғи (26,4 трлн долл. ёки 23%), саноат сектори (18,9 
трлн долл. ёки 17%) ҳиссасига тўғри келиши лозим. Ушбу тармоқлар энергия 
ва ресурс сиғимкорлиги юқори тармоқлар ҳисобланганлиги боис атроф-муҳит 
муҳофазаси учун катта ҳажмдаги инвестициялар талаб этилади.
“Яшил иқтисодиёт”га ўтиш “яшил лойиҳалар”га ҳаётийлик цикли 
давомида қўшимча инвестициялар жалб этишни талаб этади. Ҳозирги вақтда 
дунё мамлакатлари “яшил лойиҳалар”ни давлат томонидан молиялаштириш 
амалётидан соҳага хусусий инвесторларни фаол жалб этиш амалиётига ўтишга 
ҳаракат қилишмоқда. 
“Яшил лойиҳалар” барқарор ривожланиш мақсадларига мос равишда 
қуйидаги йўналишлар ва объектлар бўйича гуруҳларга ажратилади (4.3.1-
жадвал). 
 

---

78 
4.3.1-жадвал.