Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги вахабов абдурахим васикович

Жаҳон миллий бойлигининг таркибида мамлакатлар 
гуруҳларининг ҳиссаси, фоиз ҳисобида
56
 
Капитал турлари 
Қ
уйи
да
рома
дли 
мам
лак
атлар
Ўрт
а қ
уйи
да
рома
дли мам
лак
атлар
Ўрт
а ю
қори д
арома
дли 
мам
лак
атлар
Ю
қо
ри дар
омадли
мам
лак
атлар
(И
Ҳ
ТТ
га а
ъз
о 
бўлмаг
ан)
Ю
қо
ри дар
омадли
мам
лак
атлар
(И
Ҳ
ТТ
га а
ъз
олари
) 
Жаҳон 
Жисмоний (асосий) капитал 
14 
25 
25 
22 
28 
27 
Табиий капитал 
47 
27 
17 
30 
3 
9 
Инсон капитали 
41 
51 
58 
42 
70 
64 
Соф хорижий активлар 
-2 
-3 
0 
5 
-1 
0 
Жами миллий бойлик 
100 
100
100
100
100
100
Жами миллий бойлик, трлн. 
долл. 
7,2 
70,7 
247,8 
76,2 
741,4 
1143,3 
Жами миллий бойлик, аҳоли 
жон бошига, долл. 
13629 
25948 
112798 
264998 
708389 
168580 
Маълумки, иқтисодий ўсиш табиий ресурсларга бўлган юкнинг ортиши 
билан боғлиқ. Таҳлиллар кўрсатишича, Лотин Америкаси, Ғарбий ва Шарқий 
Европа, Россия, Осиё-Тинч океани минтақасида ҳар бир фоизи йўқотилган 
табиий капитал ҳисобига 2-3% ортиқ иқтисодий ўсишга эришилмоқда. 
Африкада эса табиий капитални йўқотиш даражаси иқтисодий ўсиш даражаси 
билан деярли бир хил. Ушбу ҳолат Африкада табиий ресурслардан интенсив 
фойдланилаётганлиги 
ва 
табиий 
ресурслар 
инсон 
капиталининг 
жамғарилишига йўналтирилмаётганлигини англатади
57
.
Жаҳон Банки томонидан қўлланиладиган “яшил иқтисодиёт” 
кўрсаткичлари барқарор иқтисодий ўсиш кўрсаткичлари таснифига кириб, 
инклюзив яшил ўсиш кўрсаткичларидан иборат. Жаҳон Банки Институти 
илмий изланишларига кўра барқарор иқтисодий ўсишнинг инкюзивлигини 
таъминловчи йўналиш бу “яшил ўсиш”дир
58
. Шу боис Жаҳон Банки 
56
Lange, Glenn-Marie, Quentin Wodon, and Kevin Carey, eds. 2018. The Changing Wealth of Nations 2018: Building 
a Sustainable Future. Washington, DC: World Bank. doi:10.1596/978-1-4648-1046-6. Р.8 
57
Ўша манба. 
58
http://siteresources.worldbank.org/EXTSDNET/Resources/Inclusive_Green_Growth_May_2012.pdf 

---

54 
томонидан қўлланилаётган “яшил иқтисодиёт” кўрсаткичлари “яшил 
ўсишнинг” қуйидаги йўналишлари бўйича гуруҳланади: атроф-муҳит, 
иқтисодий ва ижтимоий. Улар жамият, иқтисодиёт ва атроф-муҳит учун 
натижавий самарадорликни ифодалаш учун хизмат қилади (3.1.3-жадвал). 
3.1.3-жавал