Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги вахабов абдурахим васикович

9.3.2.2-расм. Қозоғистон иқтисодиётининг энергия самарадорлик 
кўрсаткичлари
287
 
Учинчидан, мамлакат иқтисодиётининг энергия сиғимкорлиги жуда 
юқори. 2019 йилда Қозоғистон жаҳон иқтисодиётида ялпи ички маҳсулотнинг 
энергия сиғимкорлиги кўрсаткичи бўйича еттинчи, углерод сиғимкорлиги 
кўрсаткичи бўйича эса иккинчи ўринни эгаллади. Айрим мутахассислар 
Қозоғистонда энергия сиғимкорликнинг юқори даражасини совуқ иқлим ва 
аҳолининг мамлакат ҳудуди бўйлаб жойлашув зичлигининг пастлиги билан 
изоҳлашга ҳаракат қилишади. Аммо Қозоғистонда ушбу кўрсаткич совуқ 
иқлим шароитга ва аҳоли зичлиги паст ривожланган мамлакатларга нисбатан 
икки бараварга юқорилигча қолмоқда. Рақамлар Қозоғистонда 2005-2009 
йилларда иқтисодиётнинг энергия ва углерод сиғимкорлиги кўрсаткичлари 
деярли ўзгармаганлиги, иссиқхона газлари эмиссияси миқдори эса ўсиш 
тенденциясига эга эканлигини кўрсатмоқда (9.3.2-расм).
Тўртинчидан, Қозоғистонда иқтисодий кўрсаткичлар, аҳоли турмуш 
даражаси 
ва 
атроф-муҳит 
ҳолати 
бўйича 
сезиларли 
даражада 
номутаносибликлар мавжуд.
Қозоғистонда “яшил иқтисодиёт”га ўтишда қуйидаги дастурлар муҳим 
аҳамиятга эга:
а) Қозоғистоннинг Биринчи Президенти Нурсултон Назарбоев ташаббуси 
билан ишлаб чиқилган “Қозоғистоннинг 2050 йилгача ривожланиш 
стратегияси” (2012 й.)
288
;
б) Қозоғистон Республикасининг “яшил иқтисодиёт”га ўтиш бўйича 
концепцияси (2013 й.)
289
. 
287
Global Energy Statistical Yearbook 2020 https://yearbook.enerdata.net маълумотлари асосида тузилган. 
288
https://www.akorda.kz/ru/official_documents/strategies_and_programs 
289
https://greenkaz.org/images/for_news/pdf/npa/koncepciya-po-perehodu.pdf 
0,332
0,375
0,226
0,196
0,197
0,177
0,183
0,184
0,186
0,176
1,037
1,198
0,770
0,621
0,620
0,564
0,585
0,556
0,558
0,527
236
168
122
161
217
248
261
258
269
266
0
50
100
150
200
250
300
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
1,4
1990
1995
2000
2005
2010
2015
2016
2017
2018
2019
Энергия сиғимкорлиги, кг, н.э./долл. (2015 й. ВҲҚП)
CO2 интенсивлиги, кг СО2/долл., ЯИМ (2015 й. ВҚХП)
CO2, млн. тонна

---

215 
9.3.2.1-жадвал