Œзбекистон республикаси олий ва œрта махсус таълим вазирлиги

К.2 Áåëãèлашëàð ñèñòåìàñè âà èñîáëàøëàð ó÷óí èøëàòèëàäèãàí
àñîñèé èôîäàëàð

¡çãàðóâ÷àí òîê ýëåêòð òàðìîқëàðè ó÷ ôàçàëè çàíæèðëàðäàí èáîðàò. Íîðìàë èø îëàòèäà ñèììåòðèê òàðìîқëàðäà ôàçà òîêëàðè âà êó÷ëàíèøëàðè ñèììåòðèê âà ñíóñîèäàë äåá қàðàëàäè. Øó ñàáàáëè àììà èñîá âà òàëèëëàðíè ôàқàò áèð ôàçà ó÷óí òóçèëãàí àëìàøòèðèø ñõåìасèäà êўðèá ÷èқèø ìóìêèí. Èñòåúìîë÷è òàðìîққà þëäóç óñóëèäà óëàíãàí. Фараз қилапйлик, Z_þ Z_ë - òàðìîқäàãè þêламаíèíã âà ëèíèÿíèíã áèð ôàçàñèãà òўðè êåëóâ÷è êîìïëåêñ қàðøèëèêëàð бўлсин. Òàðìîқíèí㠝àð áèð ôàçàñèäà I áåëãèëàíãàí òîê îқàäè. Áó òîê þêламаíèíã ôàçà òîêè I_þ ãà òåíã. Òóãóííèíã ôàçàñèäàãè êîìïëåêñ êó÷ëàíèøíè U_Ô âà ôàçàëàðàðî êó÷ëàíèøíè U äåá áåëãèëàéìèç. Ìàúëóìêè, ñèììåòðèê îëàòäà þқîðèäàãè êó÷ëàíèøëàð îðàñèäà қóéèäàãè÷à áîëàíèø ìàâæóä:

U =3 U_Ô ;
ўçãàðóâ÷àí òîê ýëåêòð çàíæèðëàðèãà îèä àéðèì ìàúëóìîòëàðíè ýñëàòèá ўòàìèç. Êîìïëåêñ êàòòàëèêëàð àëãåáðàèê âà символик êўðèíèøäà áўëèøè ìóìêèí:
; (К.1)
; (К.2)
. (К.3)
Áó åðäà:
U^’ , I^’ , Ð - êàòòàëèêëàðíèíã àêòèâ қèñìè; U^’’ , I^’’ ,Q - êàòòàëèêëàðíèíã ðåàêòèâ қèñìè;
U, I, S – катталикларнинг ìîäóëëàðи ; _u, _I,  - ìîñ îëäà êó÷ëàíèø, òîê âà
қóââàòëàðíèíã àêòèâ âà ðåàêòèâ қèñìëàðè îðàñèäàãè áóð÷àêëàð.
Ó÷ ôàçà ó÷óí òўëà қóââàò: ;
(К.4)
Áó åðäà - òîêíèíã қўøìà êîìïëåêñ ñîíè; Ð, Q - ó÷ ôàçàíèíã àêòèâ âà ðåàêòèâ қóââàòëàðè.
Àãàð, êîìïëåêñ êó÷ëàíèø U âà ток I îðàñèäàãè áóð÷àê  ãà òåíã áўëñà, ó îëäà (К.4) äàí ; êåëèá ÷èқàäè.
Òóãóíäàãè òîê: