Œзбекистон республикаси олий ва œрта махсус таълим вазирлиги

5 – маъруза
Маъруза режаси
1. Содда ёпиқ тармоқларни икки томондан таъминланувчи тармоқлар кўринишига келтириш.
2. Икки томондан таъминланувчи тамоқларда қувват оқимларини исрофни эътиборга олмасдан ҳисоблаш.
3. Икки томондан таъминланувчи тармоқларда қувват оқимларини исрофни эътиборга олиб ҳисоблаш.
4. Икки томндан таъминланувчи тармоқларда кучланишнинг тақсимланишини ҳисоблаш.
Таянч иборалар: очиқ тармоқ; содда ёпиқ тармоқ; мураккаб ёпиқ тармоқ; икки томондан таъминланувчи тармоқ; икки этапли усул; қувват исрофи; кучланиш пасайиши; қучланиш пасайишининг бўйлама ташкил этувчиси; кучланиш пасайишининг кўндаланг ташкил этувчиси; кучланиш исрофи.
(Адабиётлар: 1-4, 6, 12-14).


5.1 Ñîääà ¸ïèқ ýëåêòð òàðìîқëàðèäà êó÷ëàíèø âà қóââàò
îқèìëàðèíèíã òàқñèìëàíèøè.

Þқîðèäà î÷èқ òàðìîқëàð îëàòëàðèíè êўðèá ўòãàí áўëñàê, ýíäè ёïèқ ýëåêòð òàðìîқëàðè îëàòèíè êўðèá ÷èқàìèç. Î÷èқ ýëåêòð òàðìîқëàðèäà àììà тугуíëàð ôàқàò áèòòà øàîá÷àäàí òàúìèíëàíàäè. Бундай очиқ тамоқлар шаҳобчаланган ёки шаҳобчаланмаган бўлиши мумкин.

Ñîääà ¸ïèқ ýëåêòð òàðìîқëàðèäà èêêèòà øàîá÷àäàí қóââàò èñòåúìîë қèëàäèãàí òóãóíëàð áîð, ëåêèí óíäàí îðòèқ øàîá÷àäàí қóââàò èñòåúìîë қèëàäèãàí òóãóíëàð éўқ. (5.1,à,á-ðàñì). Ñîääà ¸ïèқ ýëåêòð òàðìîè ôàқàò áèòòà êîíòóðãà ýãà.
Àéëàíìà (халқасимон) ýëåêòð òàðìîè ñîääà ¸ïèқ ýëåêòð òàðìîèíèíã õóñóñèé êўðèíèøè èñîáëàíàäè. (5.1,à-ðàñì). Ó áèòòà ¸ïèқ êîíòóðäàí èáîðàò. Òàúìèíëîâ÷è ìàíáà ñèôàòèäà ýëåêòð ñòàíöèÿëàðäàí ¸êè ñèñòåìàäàãè ýëåêòð ñòàíöèÿñèãà óëàíãàí нимñòàíöèÿëàð øèíàëàðèäàí ôîéäàëàíèëàäè. 5.1,à-ðàñìäàãè ¸ïèқ ýëåêòð òàðìîèíè 5.1,á-ðàñìäàãèäåê èêêè òîìîíäàí òàúìèíëàíóâ÷è òàðìîқ êўðèíèøèäà òàñâèðëàø ìóìêèí.

5.1-ðàñì.Ñîääà ¸ïèқ òàðìîқëàð.

à - у÷áóð÷àê øàêëèäàãè ñîääà ¸ïèқ òàðìîқ; á - èêêè òîìîíäàí òàúìèíëàíóâ÷è òàðìîқ; â – ìóðàêêàá ёпиқ òàðìîқ.

àқèқàòäàí àì 1-òóãóííè èêêèãà áўëñàê âà áó òóãóíëàðíè 1 âà 4 äåá áåëãèëàñàê, ó îëäà 5.1,à-ðàñìäàãè ¸ïèқ ýëåêòð òàðìîқäàí 5.1,á-ðàñìäàãè èêêè òîìîíäàí òàúìèíëàíóâ÷è ëèíèÿ îñèë áўëàäè.

Ìóðàккàá ¸ïèқ ýëåêòð òàðìîқëàðèäà ó÷òà âà óíäàí îðòèқ øàîá÷àëàðíè áèðëàøòèðóâ÷è òóãóíëàð ìàâæóä (5.1,â-ðàñì). Áóíäàé òàðìîқëàð èêêè ¸êè óíäàí îðòèқ êîíòóðäàí èáîðàò áўëàäè.
Ìóðàêêàá ýëåêòð òàðìîқëàðèíèíã àôçàëëèãè øóíäàêè, óëàðäà èñòåúìîë÷èëàðíè òàúìèíëàøäà èøîí÷ëèëèê äàðàæàñè êàòòà âà қóââàò èñðîôè êàì áўëàäè, êàì÷èëèãè ýñà - ôîéäàëàíèøäà ìóðàêêàá âà қўøèì÷à ëèíèÿëàð èñîáèãà òàðìîқ қóðèëèøè қèììàòãà òóøàäè. ¨ïèқ ýëåêòð òàðìîқëàð îëàòèíè èñîáëàø î÷èқ òàðìîқ îëàòèíè èñîáëàøäàí қèéèíðîқ áўëàäè.