Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ҳузуридаги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш

Рентгенографияда қўлланиладиган асосий ускуналар.
Жаҳон минералоглари ва кристаллографлари томонидан деярлик барча табиий ва маълум бўлган сунъий минералларнинг тузилиши микроскопик тахлил асосида 1900 йил атрофида ўрганиб бўлинди. Натижада қаттиқ жисм атомлари структураси хажмий тўғри, унда атомлар маълум тартибда жойлашганлиги таъриф этилди. Лекин 1921 йилда эса рентген нурлари ёрдамида уларни қайта текшириш бошланди. Бу амалий текшириш фан ва техникани ниҳоятда бойитди, минеролог-кристаллографларнинг шу онга қадар ҳам тўғри талқин ва башорат қилишганликларини тасдиқлади.
Кейинги йиллар давомида рентгенографияни фан ва техникада қўллаш бўйича улкан тадқиқотлар олиб борилди. Рентгенографияга оид аппаратларни қўллаш тиббиёт, металлургия, кимё, машинасозлик, самолётсозлик, ракета-созлик каби соҳаларида кўпайди.
Амалий рентгенографияда ҳам катта ўзгаришлар содир бўлди. Рентгенография аппаратларининг сезувчанлиги оширилди, ҳажми ва оғирлиги эса кичрайтирилди. Рентген анализи усуллари такомиллаштирилди.
Рентгенограммалар юқори ва паст температураларда, вакуум ва босим остида олиб борилиши мумкин. Юқори температураларда рентгенографик шаклларни олиш юқори температурали фазавий ўзгаришларини қайд қилиш учун, модданинг юқори ҳароратда қандай параметрларига эга эканлигини билиш учунолиб борилади:
1.Юқори температурали рентген жихози УРВТ-1300. Унда намунани иси-тиш аппаратда ўрнатилган электр печи ёрдамида амалга ошади. Бу жихоз Де-бай методи ёрдамида поликристаллик моддаларни вакуумда хона хароратидан то 1300^оС гача текширишга имкон беради. Агар тажриба инерт гази ёки атмосферада олиб борилса, у холда ҳарорат 1100^оС кўтарилиши мумкин;
2.Юқори температурали рентген жихози УРВТ-1500. Бу аппарат ёрдамида вакуумда тажрибаларни 1500^оС гача олиб борса бўлади. Тажриба хаво ёки инерт гази атмосферасида олиб борилса, у холда харорат 1200^оС гача кўта-рилиши мумкин.
Рентгенографик анализни паст хароратда ҳам олиб бориш мумкин:
ДРОН-серияли аппаратлар: ДРОН-1, ДРОН-1,5, ДРОН-2, ДРОН-4, ДРОН-УМ1-0,1 ва хоказо. Рентген дифрактометри умумий вазифаларни бажаришга мўлжалланган бўлиб, у ионизацион шаклни электрон хисоблаш машиналарига уланган перфолентага ҳам тушуриши мумкин. Бундай аппаратлар юқори унумдорликка эга. Рентген трубкасидаги максималь кучланиш 50 кВ, макси-маль ток эса 60 мА.