Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент педиатрия тиббиёт институти

Сурункали энтероколити бўлган болаларни диспансер кузатуви 
Мутахас-
сислар
кўриги 
Педиатр – 1 йилда кварталда 1 марта, сўнг 2 йил 
давомида йилига 2 марта , кейинчалик йилда 1 
марта. Оғир формасида ҳар ойда. ЛОР ва 
стоматолог кўриги йилда 2 марта. Невропатолог ва 
хирург – кўрсатмага кўра. Гастроэнтеролог – йилда 
1–2 марта.
Қўшимча 
текширувла
р 
Копрограмма –биринчи йили ҳар кварталда, сўнг 6 
ойда 1 марта. Нажасни яширин қонга – ярали 
колитда ҳар кварталда ва кўрсатмага кўра. 
Дисбактериоз, гельминтлар, лямблияга 6 ойда 1 
марта.
Жисмоний 
тарбия 
гуруҳи
Биринчи йили –махсус тайёрлов. 2–3 йилдан сўнг 
асосий (яра колити ва Крон касаллиги бор 
беморлардан ташқари). 
Профилакти
к эмлаш
Тўлиқ ремиссия даврида ҳуруждан 2–8 ой кейин.
Рўйхатдан 
чиқариш 
мезонлари 
Касалликнинг 
клиник-лаборатор 
белгилари 
йўқлигида ҳуруждан 3–4 йил кейин. 

---

126 
III БОБ. ЖИГАР ВА ЎТ АЖРАТУВЧИ ТИЗИМ 
КАСАЛЛИКЛАРИ 
 
3.11. ЎТ ЙЎЛЛАРИ ДИСКИНЕЗИЯСИ 
 
Ўт пуфаги функционал ҳаракатининг ва ўт йўлларининг 
бузилиши натижада ўн икки бармоқ ичакка ўт суюқлиги 
келишининг издан чиқиши.
ТАШҲИСОТ МЕЗОНЛАРИ 
1. Анамнези: 
Невротик ҳолатлар, энцефалопатия, меъда сурункали 
касалликлари , ўн икки бармоқ ичак касаллиги, жигар, меъда ости 
бези, ичак касалликлари, ўт пуфаги ва ут йўллари аномалияси, ЛОР 
органлар ўчоқли инфекциялари, дисбактериоз, паразитлар, 
инвазиялар, овқат аллергиялари, эндокрин бузилишлар, физик 
активликнинг етишмовчилиги алиментар бузилишлар аниқланади. 
2. Клиник мезонлар: 
А) оғриқ синдроми – овқатистеъмол қилгандан 20–30 
дақиқадан кейин ўнг қовурға остида оғриқ пайдо бўлади. 
Иррадиацияланмайди, ҳар хил интенсивликда ва давомийликда. 
Оғриқ давомийлиги ва характери дискнезия турига боғлиқ: 
гипертоник ва гиперкинетик турида оғриқ санчувчан, ҳуружсимон, 
сиқувчан характеда, кўпинча қисқа манфий эмоцияга алоқадор 
бўлади, жисмоний зўриқишда оғриқ, тенг баравар камаяди. 
Гипотоник ва гипокинетик турда доимий, тўмтоқ, симилловчи 
характерда бўлади. 
Б) Диспептик синдром – кўнгил айниши, хиқичоқ тутиши, 
жиғилдон қайнаши, ОИТда органик патология бўлганда оғизда 
аччиқлик ҳисси. Ўт пуфагида димланиш бўлганда ва ичакка етарли 
етиб бормаганда қабзият кузатилади.
3. Параклиник мезонлар: 
А) УЗИ: ўт пуфагининг тез ёки секин бўшашиши, ўт пуфаги 
димланиши, деворининг гомоген зичлашиши кўринишда ўт пуфаги 
ёки йўллари аномалияси. 
Б) холецистография: ўт пуфаги ҳаракат функциясининг 

---

127 
бузилиши, қонцентрацион функциясининг билинарсиз ўзгариши, 
аномалияси. 
В) дуоденал зондлаш: нонуштадан кейин Одди сфинктери 
очилишининг бузилиши, ўт пуфаги ҳажми ва ўт фракциясининг 
тезлиги ошиши. 
Г) қонни биокимёвий текшириш жигарнинг функционал 
ҳолатини баҳолаш имқонини беради, етишмаслигида 4 та синдром 
кузатилади:
гепатоцитларнинг некрозгача парчаланиши-цитолизи ( АлТ, 
АсТ ошиши, зардобда Fe ошиши); 
мезенхимал яллиғланиш (юқори молекуляр глобулинлар, 
иммуноглобулинлар ошиши, тимол синамаси мусбат, ЭЧТ 
тезлашган); 
холестаз (ишқорий фосфатаза активлиги ошиши, холестерин 
миқдори ошиши, ўт кислота ва боғланган билирубин 
кўрсаткичлари ошиши); 
гепатоцеллюляр 
етишмовчилик 
(зардобда 
альбумин, 
холестерин, протромбин, проқонвертин пасайиши). 
Қиёсий ташҳисот 
Сурункали ҳолецистохолангит, ўт-тош касаллиги, гастродуо–денит, 
яра касаллиги, сурункали гепатит, сурункали панкреатит билан 
қиёсий ташҳис ўтказилади.