Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

УСЛУБИЙ КЎРСАТМАЛАР
4.1. Н.323 стандарти асосидаги тизимнинг архитектураси 
Н.323 Тавсия Халқаро электр алоқа иттифоқи телекоммуникацияларни 
стандартлаштириш Сектори (ХЭАИ-Т) томонидан ишлаб чиқилган ва 
пакетлар 
коммутацияланадиган 
тармоқларда 
(масалан, 
корпоратив 
интратармоқ ѐки Интернетда) мультимедиали алоқани амалга ошириш учун 
мўлжалланган терминал қурилмалари, жиҳозлари ва тармоқ хизматларининг 
тавсифларидан ташкил топган. Н.323 стандартининг терминал қурилмалари 
ва тармоқ жиҳозлари реал вақт режимида маълумотлар, нутқ ва 
видеомаълумотларни узатиши мумкин .
Нутқли алмаштиришнинг қўлланилиши Н.323 стандарти қурилмалари 
учун мажбурий функциядан иборат. Н.323 Тавсияда тўртта асосий 
компонентлари тавсифланади (4.1-расм): 
- терминал; 
- gatekeeper (зона контроллери); 
- шлюз; 
- кўп нуқтали конференцияни бошқариш қурилмаси (MCU). 
Таъкидлаш керакки, УФТТ қурилмаларидан фарқли равишда Н.323 
қурилмалари тармоқда қатьий бириктирилган жойга эга эмас. Қурилмалар IP-
тармоқнинг исталган нуқтасига уланади. Лекин бунда Н.323 тармоғи 
зоналарга бўлинади, ҳар бир зонани эса дарвозабон бошқаради. 
 
4.1.1. Н.323 терминали 
Н.323 терминали бошқа Н.3323 терминал, шлюз ѐки кўп нуқтали 
конференцияни бошқариш қурилмаси (MCU) билан ўзаро таъсирлашиш 
билан реал вақт ўлчамида трафикни узатиш ва қабул қилишга қодир бўлган 
тармоқнинг охирги нуқтаси ҳисобланади. 
4.1-расм. Н.323 тармоқнинг архитектураси 
Конференцияларни 
бошқариш
қурилмаси 
Н.323 
терминали 
Н.323 
терминали 
Н.323 
терминали 
Н.323 
терминали 
Н.323 
терминали 
Нутқ 
терминали 
Нутқ 
терминали 
Дарвозабон 
Шлюз 
Шлюз 
Н.323 
терминали 
IР-