Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент ирригация ва қишлоқ ХЎжалигини механизациялаш муҳандислари институти

2-маъруза
Мавзу: Гидротехника ва гидротехника иншоотлари тўғрисида умумий маълумотлар. Вазифаси ва хусусиятлари. ГТИ туркумланиши
Режа:

1. 
   Гидротехника иншоотлари тўғрисида умумий маълумотлар
   
2. 
   Гидротехника иншоотларини таснифи
   

3. Гидротехника иншоотларини туркумланиши
Гидротехника – бу фан ва техникани сув ресурсларни ва улардан халқ хўжалиги эҳтиёжлари учун фойдаланишни ва сувни атроф-мухитга келтирадиган зарарли таъсирларига қарши махсус иншоотлар, жихозлар ҳамда қурилмалар ёрдамида курашишини ўрганиш билан шуғулланадиган тармоғи. Сув хўжалиги тадбирларини бевосита амалга оширувчи ҳар хил иншоотлар гидротехника иншоотлари деб аталади.
Сув хўжалиги тадбирларини танлаш ва асослаш, ҳамда гидротехника иншоотларини лойиҳалаш, қуриш, ундан фойдаланиш ва тадқиқот ишларини амалга ошириш ишлари гидротехникани мақсадига киради. Буларни амалга ошириш учун у фан ва техникани кўпгина бошқа тармоқлари билан яқин алоқада бўлади. Гидротехника биринчи навбатда гидрология фани билан боғлиқ, чунки табиий сув ресурсларидан тўғри фойдаланиш учун уларни режимини билиш, сув хўжалиги ҳисобларини бажариш оқимни бошқариш билан боғлиқ масалаларини ечиш, сув омбори ўлчамлари ва ундаги сув сатҳини аниқлаш керак бўлади. Гидротехника ер усти ва ер ости сувлари ҳаракат қонунларини ўрганадиган ва шу туфайли иншоот ва сув оқимини ўзаро таъсирини ўрганишга аниқлик киритадиган гидравлика фани билан ҳам бевосита алоқада бўлади.
Ундан ташқари гидротехника қатор қурилиш фанлари – геодезия, геология ва гидрогеология, материаллар қаршилиги, қурилиш механикас. грунтлар механикаси, қурилиш ишларини ташкил қилиш ва бажариш каби фанлар билан ҳам боғлиқ. Ушбу фанлар ёрдамида иншоотни жойлашишини тўғри танлаш, конструкцияси материалини танлаш тўғрисида маълумотлар олади, гидротехника иншоотларини мустаҳкамлиги ва турғунлигини ҳисоблаш усулларини ишлаб чиқади, қурилиш ишларини ташкил қилиш ва бажариш усулларини асослайди ва ҳоказо.