ТЕЛЕГРАММ КАНАЛ «ВРАЧИ УЗБЕКИСТАНА» - https://t.me/vrachi_uzbekistana
456
6-боб. КАД-КОМАТ НУКСОНЛАРИ. СКОЛИОЗ
ДОМАТ ЛУДСОНЛАРИ
Тўрри цомат
бош ва умуртка погонасининг тўғри холати, думба
бурмаларининг
симметрик
жойлашиши,
умурткалар
киррали
ўсимталарининг тик холати, ёнбош суяги қирраларининг горизонтал
жойлашиши, сагиттал сатхда умуртка погонасининг тўғри физиологик
эгик оёьушр узунлигининг бир хиллиги ва оёқ, панжаларининг тугри ҳолати
билан тавсифланади (287-расм, /).
Коматнинг патологиясини аниқлаш усуллари жуда кўп бўлиб, амалий
иш учун бола крматининг фочанокуратини олиш кифоя кддади.
Крматнинг асосий нуқсонлари куйидагилардир:
Букчайган орца
(287-расм,
II) —
умурткҳанинг кўкрак қисмидаги
физиологик кифознинг катталашиши, бел лордози ва чанок ётикдиги
ТЕЛЕГРАММ КАНАЛ «ВРАЧИ УЗБЕКИСТАНА» - https://t.me/vrachi_uzbekistana
457
Думалоц орқа —
кўкрак қисмида кифознинг катталашиши умуртка погонаси
бел соҳаси лордози билан уйгунлашади (287-расм,
111).
Яссы орқа —
умуртканинг бўйин ва кўкрак қисмидага эгикликлари унча
кўзга ташланмайди, бел лордози тўликдекисланиб кетади. Ясси ва ясси-ботик
орқада тананинг ўки умуртка погонаси бўйлаб ўтади (287-расм,
IV).
Бу
турдаги крмат кўпрок; сколиоз деформациясига мойил.
Кифоз —
умуртка погонаси кўкрак қисмининг VII кўкрак умурткасида
орқа томонга кўпрок буқилиши. Бола куздан кечирилганда фронтал сатзда
умурткаларнинг қиррали ўсимталари ўрта чизикдан қисман огганлигини
аниқлаш мумкин (287-расм,
V).
Асимметрии комат
— мушакларнинг таранглашиши ҳисобига
тўғриланувчи умуртка погонасининг фронтал сатх,и бўйича функционал
заиф огиши. Крматнинг бу турдаги бузилиши /даражали сколиоздан рентген
суратида аниқланадиган ўзгаришларнинг умурткада йўқлиги билан
фарқланади.
Коматнинг бузилишини аниқлашда бола организмида мавжуд бўлиб,
мувозанатга таъсир қилувчи патологияга (кўришнинг ёмонлиги,
кулоклардан биттасининг гаранглиги, нафас олишнинг бузилиши) а\амият
бериш керак Болаларда хдракат фаоллигининг ўзгариши натижасида (ўкиш
бошланиб, мактабда ўкий бошлаганда) ва жуда тез ўсиш, жинсий балогатга
етиш даврида крматнинг бузилиши юзага келади ва ривожланади.
Организмда >ҳеч қандай патологик ўзгаришлар бўлмасдан комат бузилган
бўлса, шифокор, энг аввало, унинг сабабини (катта бўғимларнинг
контрактурасини аниқлашдан бошлаб) топиши керак
Кта бўтмининг контрактураси
асосан шусиз
\аи
кўзга яққол
ташланадиган бел лордози намоён бўлмаслиги учун қўлни юқорига кўгариш
кобилияти йўқ,олганда катта кўкрак мушакларининг рефакцияси туфайли пайдо
бўлади. Контрактурани аниқлашнинг тўғри йўли куйидагача: болани
табуреткага (курсига) ўтказиб, елкасини деворга маркам кисиб кўйилади.
Ундан кейин боланинг иккала қўли юқорига кўгарилади. Шунда бел лордози
аниқланади, кўгарилган қўл билан девор орасидаги бурчак ўлчанади. Бу елка
бўғими контрактурасининг даражалардаги ўлчовини аниқлаш имконини
беради (288-расм).
Кўкрак бўлими узоқ, вакттача патологик ҳолатда бўлганда
фиксацияланган
кўкрак кифози
пайдо бўлади, уни беморни ётган ҳолатидан
ўтириш холатига ўтказилганда аниқланади. Текширувчининг кўкрак бўлими
остига кўйилган қўли тўғри ўсикдар орасидаги одатдаги ҳаракатчанликни
сезмайди, кўкрак бўлимида эса ротацион х,аракатлар бўлмайди.
Чанок-сон бўғимлари контрактурасига
катта думба мушаклари
кучсизлиги, сонни ёзувчиларнинг гиперфункцияси ёки куймич-сон
(бертини) бойламининг қисқариши сабаб бўлиши мумкин. Чаноқ-
Do'stlaringiz bilan baham: |