Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент автомобил ва йўллар институти

3.
Экологик хуқуқ муносабатларининг субъектлари.
Экологик хуқуқ муносабатларининг субъектлари хуқуқ субъектлари
бўлиб, улар экологик хуқуқ қобилияти ва харакат қобилиятига эга бўлади.
Экологик хуқуқ муносабатларининг субъектлари таъминланаётган ва
мухофаза қилинаётган экологик ахамиятли манфаатларни хал қилиниши
характерига қараб икки гуруҳга бўлинади:
1.
Жисмоний шахс;
2.
Ташкилотлар (Умуман давлат, давлат органлари, махаллий органлар, жамоат
ташкилотлари, юридик шахслар).
Суъбектлар доираси қонунчилик асосида белгилаб қўйилади. Аммо
экологик хуқуқ муносабатларининг субъектини қатнашиш ўлчами хар-хил.
Ушбу нарса уларнинг харакат қобилияти ва хуқуқ қобилияти аниқланади.
Экологик хуқуқ лаёқати – қонун томонидан белгилаб қўйилган экологик
хуқуқ ва мажбуриятларга эгалик қилиш имконияти. Жисмоний шахснинг
хуқуқий имконияти экологик хуқуқда боланинг туғилиши билан ошланади.
Бундай хуқуқий имконият унинг қонун тамонидан тан олинган хуқуқи
хисобланади.
Ташкилотларнинг экологик хуқуқ имкониятлари қонун тамонидан
кшрсатибўтилган асослар ва тартиб орқали пайдо бўлади. Экологик харакат
қобилятлари бу жисмоний шахснинг хуқуқ муносабати ва экологик хуқуқ
субъекти сифатида ўз харакатлари билан унга тегишли бўлган экологик хуқуқ
ва мажбуриятларини амалга ошириш хисобланади.
Экологик харакат имкониятларининг маъноси шундан иборатки, масалан
ўзининг табиатдан фойдаланишнинг махсус турлари хуқуқларидан
фойдаланилган холда давлат ваколатли органлари тамонидан лицезия
олинади.
Табиатдан фойдаланиш хуқуқини табиатни мухофаза қилиш мжбурияти
билан тўлдиради. Агар табиатдан фойдаланиш вақтида экологик зарар
етказилса (ёки экоген зарар) фуқоро уни тўлаши кўрсатиб ўтилган. Экологик
хаоакат имконияти, экологик хуқуқ имкониятидан фарқи доимоқонун
тамонидан аниқлаб қўйилган маълум ёшда пайдо бўлади.