1, 2, 3 – гуруҳлар ўз вазифаларини адо этиб бўлганлариданг сўнг тўғри жавоблар варианти берилади ва улар ўз-ўзларини баҳолайдилар. Натижаларни ўқитувчи баллар асосида ўз журналига қайд этади.
Гуруҳ ишларини умумлаштирувчи баҳо
Гуруҳ
0,1-1
1,1-2
2,1-3
Жами балл
Баҳо
1
2
3
2,1-3 балл - «аъло»
1,1-2 балл - «яхши»
0,1-1 - «қониқарли»
Уйга вазифа: ўтилган мавзуларни мустаҳкамлаш, картошка ҳосилдорлигини оширишнинг ҳозирги замонавий усулларини ҳамда ишлов беришнинг янги технологияларини мустақил ўрганиш.
«Синквейн» тузиш тартиби.Методнинг мақсади: «Синквэйн» сўзи французча сўздан олинган бўлиб, «беш мисрадан иборат шеър» таржимасини беради. «Синквэйн» таянч касбий тушунчалар ва ахборотларни рефлексиялаш, синтезлаш ва умумлаштиришда тезкор восита ҳисобланади.
-касаллик - юқумли, юқумсиз -зарарлайди, сўлитади, қуритади -хосилдорликни пасайтиради, иқтисодий зарар етказади -оф
2.4. МАВЗУ БЎЙИЧА НАЗАРИЙ САВОЛЛАР Намуна. Ҳар бир катакдаги тўғри жавоб 5 балл ёки 1-5 балгача баҳоланиши мумкин.
В. “Оқ чириш?”
C. “Фузариоз”
Д. “Фомоз”
Е. “Питиоз”
F. “Столбур”
G. “Илдиз чириш”
Жавоб:
А
B
C
Д
E
F
G
Жавоб:
А
B
C
Д
E
F
G
ҳа
ҳа
йўқ
ҳа
йўқ
йўқ
ҳа
4.Тасвирда картошканинг қайси касалиги тури тасвирланган?
A
фитофтороз
B
Вертициллиоз
C
Алтернариоз қора доғланиш
D
Рак
E
Питиоз касаллиги
Тўғри жавоб: А
5.Тасвирда картошканинг қайси касалиги тури тасвирланган?
A
фитофтороз
B
Вертициллиоз
C
Алтернариоз қора доғланиш
D
Фуариоз сўлиш
E
Питиоз касаллиги
Тўғри жавоб: А
6.Сабзида қуидаги касалликлар учрамайди.
А. “Кулранг чириш”
В. “Оқ чириш?”
C. “Фузариоз”
Д. “Фомоз”
Е. “Питиоз”
F. “Столбур”
G. “Илдиз чириш”
Жавоб:
А
B
C
Д
E
F
G
Жавоб:
А
B
C
Д
E
F
G
йўқ
йўқ
ха
йўқ
ха
ха
йўқ
2.5. МУСТАҚИЛ ИШ ТОПШИРИҚЛАРИ Мустақил ишни ташкил этишнинг шакли ва мазмуни. Талаба мустақил ишни тайёрлашда муайян фаннинг хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда қуйидаги шакллардан фойдаланиш тавсия этилади: дарслик ёки ўқув қўлланмалар бўйича фанлар боблари ва мавзуларини ўрганиш; тарқатма материаллар бўйича маърузалар қисмини ўзлаштириш; автоматлаштирилган ўргатувчи назорат қилувчи тизимлдар билан ишлаш; махсус ёки илмий адабиётлар (монографиялар, мақолалар) бўйича фанлар бўлимлари ёки мавзулари устида ишлаш; янги техникаларни, аппаратураларни, илмталаб жараёнлар ва технологияларни ўрганиш; талабанинг илмий текшириш ишларини бажариш билан боғлиқ бўлган фанлар бўлимлари ёки мавзуларни чуқур ўрганиш; фаол ўқитиш услубидан фойдаланиладиган ўқув машғулотлари (хизмат ўйинлари, дискуссиялар, семинарлар, коллоквиумлар ва б.); масофавий (дистанцион) таълим
Тавсия этилаётган мустақил ишларнинг мавзулари:
№
Мавзунинг номи
Топшириқ тури
1
Картошкани омборхонада сақлаш давридаги касалликлари ҳамда уларга қарши кураш чоралари
Реферат
2
Картошканинг (туганак) қора куяси ва унга қарши кураш чоралари.
Кластер
3
Картошканинг вирус касалликлари ва унга қарши кураш чоралари. ва унга қарши кураш чоралари.
«Қандай?» диаграммаси
4
Картошкани сақлаш даврида учрайдиган касалликлари ва уларга қарши кураш чоралари.
Бошқа организм ҳисобига паразит ҳолда яшовчи организм. Мисол, учун ўсимликларда касаллик қўзғатувчи микроскопик замбуруғлар, бактериялар, вируслар, микоплазмалар ва бошқалар.
3
Микроорганизм
Microorganism
Кўз билан кўринмайдиган фвқат микроскопда ёки бирон катталаштирувчи ускунада кўриш мумкин бўлган жуда майда микроскопик организм- вирус, микоплазма, бактерия, актиномицид, микроскопик замбуруғ, бир ҳужайрали энг содда хайвонлар ва бошқалар.
4
Инфекция
Infection
Касаллик қўзғатувчи микроорганизм ёки унинг махсус таначалари.
5
Оомицитлар
Oomycetes
Жинсий кўпайиш оогамия типида ва жинссиз кўпайиши зооспоралар ёрдамида амалга ошириладиган тубан замбуруғлар гуруҳи.
Касаллик қўзғатувчи замбуруғлар билан курашда қўлланиладиган махсус захарли кимёвий модда
ХУЛОСА ВА ТАКЛИФЛАР
Ўзбекистон Республикасининг “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури”да: “Кадрлар тайёрлаш соҳасидаги давлат сиёсати инсонни интелектуал ва маънавий-ахлоқий тарбиялаш билан узвий боғлиқ бўлган узлуксиз таълим тизими орқали ҳар томонлама баркамол шахс-фуқорони такомиллаштиришини назарда тутади” деб таъкидланади.
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг IX-сессиясида қабул қилинган “Таълим тўғрисида”ги ва “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури” қонунларида баён қилинган таълим тизимининг ислоҳи, шунингдек Республика Президентининг Олий Мажлис IX-сессиясидаги “Баркамол авлод-Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори” нутқи барча соҳадаги тарбиявий фаолиятни тубдан ўзгариши, ўқувчилар билан ўтказиладиган таълим-тарбиявий ишлар услубиёти, шакл ва мазмунига педагогик технологияларини киритиш, ҳамда ўқувчи-ёшларга изчил таълим-тарбия беришнинг самарали йўлларини яратишга қаратилган. Бўлажак ўқитувчиларнинг касбий маҳоратини оширишда таълим-технологияларининг ўрнини аниқлаш муаммосига яхлит педагогик тизим сифатида ёндошилсагина таълим тарбия жараёнини илмий бошқаришга эришилади. Бу билан бўлажак ўқитувчиларнинг касбий маҳоратини ошириш имконияти вужудга келади. Таълим-тарбия жараёнини самарали бошқариш, касбий маҳорат ишларини бир неча босқичда ташкил этилишини талаб қилади.
Битирув ишини ҳимоя қилишдан мақсад педагогларни касбий маҳоратини оширишда таълим технологияларидан фойдаланишда, таълим-тарбиявий ишларни ташкил этишда тизимли ёндошиш.
Таълим тарбия объекти (субъекти) ҳисобланган педагоглар, бўлажак талабаларни касбий маҳоратини оширишда таълим-технологияларининг ўрнини белгилашда ва фойдаланишда, гуруҳ талабаларининг индивидуал ҳусусиятлари инобатга олган ҳолда амалиётга жорий этиш, таълим-тарбия ишларини ташкил этиш.
Бугунги кунда олий таълим муассасаларининг инновацион ривожланишини таъминлашда жуда катта имкониятлар мавжудлигини кўрсатди. Аммо мазкур жараёнга бир томонлама ёндашиш мутахассисларнинг сифат даражасига сезиларли таъсир кўрсатаётганлиги ҳам амалиётда тасдиқланди. Яъни, эмпирик таҳлиллар асосида бугунги кунда олий таълим муассасааларининг инновацион ривожланишига бир томонлама қаралиб, унга нафақат ташкилий жиҳатлар балки, мазмун, ўқитувчи ва талабалар фаолияти бирлиги мисолида ёндашиш эътибордан четда қолаётганлиги аниқланди.
Шу боис, мавзу доирасида мазкур омилларнинг олий таълим муассасаси инновацион ривожланиш жараёнига таъсири ўрганилди ва бу борада хулоса ва тавсиялар ишлаб чиқилди.
Манбалар таҳлили ва кузатишларга асосланиб, иш юзасидан қуйидаги хулосалар шакллантирилди:
1. Олий таълим муассасаси инновацион ривожланиши мазмуни ва йўналишларини замонавий талаб ва таклифлар даражасида такомиллаштириш зарурати ўрганилди.
2. Олий таълим муассасаси инновацион ривожланиши ҳамда таълим сифатини оширишда педагогик технологияларнинг имкониятлари ўрганилди ва ўқув жараёнига татбиқ этилди.
3. ОТМда фаолият кўрсатаётган профессор-ўқитувчиларнинг касбий маҳорат даражасини ривожлантириш жараёндаги муҳим омиллардан эканлиги аниқланди.
4. Янгича мазмундаги ўқув методик мажмуаларни яратиш, ўқитишнинг инновацион шакл ва методларини ўқув жараёнига тадбиқ этиш ва тизимли мониторинг жараёнини йўлга қуйиш олий таълим муассасаси инновацион ривожланишида муҳим аҳамиятга эга эканлиги исботланди.
Юқорида келтирилган хулосалар жараён самарадорлигини оширишга қаратилган қуйидаги тавсияларни ишлаб чиқишимизга асос бўлди:
- олий таълим мазмунини замонавий талаблар асосида такомиллаштириш;
- таълим муассасининг ўқув жараёнига инновацион таълим технологияларини кенг татбиқ этиш;
- олий таълим муассасаларида кадрлар салоҳиятини ошириш;
- илмий-тадқиқотчилик фаолиятини такомиллаштириш;
- соҳага оид илғор тажрибалар, инновациялар ва халқаро ҳамкорликни ривожлантириш;
- талаб ва таклиф муносабатлари асосида таълим-ишлаб чиқариш ҳамкорлигини ривожлантириш;
- муассасанинг моддий-техник ва дидактик базасини мустаҳкамлаш, бойитиш олий таълим муассасасининг инновацион ривожланишида зарурий жиҳатлар бўлиб хизмат қилади.
