Ўзбекистон республикaси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

 
1.5. Тайёрлов цехлари: гўштли, балиқли, сабзавотли, иссиқ, 
совуқ, кондитерлик, ширинликлар, идишларни ювиш, тайёр 

---

34 
таомларни сақлаш ва тортиш қоидалари. 
Тайёрлов цехида гўшт, балиқ, парранда, сабзавотлар механик 
ишловдан утказилади, иссиқ цехга бериш учун ярим тайёр маҳсулотлар 
ишлаб чиқарилади, шунингдек, филиалларга, кулинар дўконларига, 
майда чакана савдо тармоқларига маҳсулотлар етказиб берилади. 
Ўртача сиғимга эга бўлган залли ташкилотларда гўшт, парранда, 
каллапочалар бир цехда бўлади, сабзавотлар алоҳида цехда сақланади. 
Юзтагача киши сиғадиган кичик сиғимли ташкилотларда иккита: 
гўшт-балиқ ва сабзавот цехи ишлайди. Тайёрлов цехи ишида ишлаб 
чиқариш оқими ва изчил технологик жараён бўлишига эришиш керак, 
бунинг учун хар бир маҳсулот учун линия тайинланиши зарур. Сабзавот 
цехидa учта технологик линия ишлаши мақсадга мувофиқ: картошка ва 
илдизли ўсимлик маҳсулотлари, пиёз туркум, карам, кўкатлар ва 
бошқалар учун. Гўшт ва балиқ, ярим тайёр маҳсулотлар битта цехда 
тайёрланадиган ташкилотларда ишлов беришнинг битта линияси — 
гўшт, балиқ, парранда, калла-поча учун ташкил қилинади. 
Тайёрлов цехи иш тартиби ташкилотнинг тури, ишлаб чиқариш 
хажми ва ярим тайёр маҳсулотларни реализация қилиш усули билан 
белгиланади. Тайёрлов цехи, агар у фақатуз ташкилотси учун ишласа, 
одатда битта сменада кундуз куни хизмат қилади. Буюртмалар бўлса, 
навбатлаш ошпаз кечки таом ҳам тайёрлаши мумкин. 
 Гўшт цехи - тайёрлов ташкилотларида йил сайин ярим гайёр 
маҳсулотлар ишлаб чиқариш кўпаймоқда. Кўпгина ресторанлар, 
қаҳвахона ва ошхоналар кесилган, майдаланган, қийма қилинган гўшт 
билан таъминланмоқда. 
Ярим тайёр маҳсулот учун гўштга хеч қандай қўшимча ишлов 
бермай 
бўлак-бўлакларга 
кесилади, 
қийма 
шаклида 
ҳам 
тайёрланади.Ярим тайёр маҳсулотлар билан таъминланмайдиган 
ташкилотлар ўзлари бу маҳсулотни ишлаб чиқаради ва улардан 
таомлар тайёрлаб, истеъмолчилар эҳтиёжини қондиради. Шу мақсадда 
гўштга ишлов берадиган бўлимда махсус сирланган идиш қуйилади, 
ишлаб чиқариш столи, стул, гўшт бўладиган кунда, гўшт қиймалагич, 
суяк кесувчи, гўштни юмшатувчи, қийма қилувчи механизмлар бўлади. 
Ишлаб чиқариш столларидан ярим тайёр маҳсулотларни тақсимлаш 
учун ҳам фойдаланилади. Гўшт цехида иш жойи икки технологик
линия  учун мўлжаллаб белгиланади: 

---

35 
-йирик моллар гўштига ишлов бериш. Улар иккига ёки тўртга 
бўлинган бўлади, қуй, бузоқ гўшти бутунлайича келади; 
-қушлар, ов ўлжалари, калла-почаларга ишлов бериш. Цехга 
гўштлар аравачаларда ёки харакатланувчи стеллажларда олиб келинади, 
уларнинг илгичлари ҳам бўлади