Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат техника университети

Метрологик назорат – ўлчаш жараёни элементларининг 
ҳолати, ишлатилиши ва ўрнатилган тартибда метрологик қоидалар 
амалга оширилганлигини баҳолаш учун ваколатли идоралар ва 
шахслар фаолияти. 
Ўлчаш воситаларини текширувдан ўтказиш – ўлчаш 
воситаларининг белгилаб қўйилган техникавий талабларга 
мувофиқлигини аниқлаш ва тасдиқлаш мақсадида давлат 
метрология хизмати идоралари (ваколат берилган бошқа идоралар, 
ташкилотлар) томонидан бажариладиган амаллар мажмуи.
Ўлчаш 
воситаларини 
калибрлаш – метрологик 
жиҳатларнинг ҳақиқий қийматларини ва ўлчаш бирликларининг 
қўллашга яроқлилигини аниқлаш ҳамда тасдиқлаш мақсадида 
калибрлаш лабораторияси бажарадиган амаллар мажмуи.
Ўлчаш 
воситаларини 
ишлаб 
чиқиш, 
яратиш 
(таъмирлаш, сотиш, ижарага бериш) учун лицензия - давлат 
метрология хизмати томонидан юридик ва жисмоний шахсларга 
бериладиган, мазкур фаолият турлари билан шуғулланиш хуқуқини 
гувоҳлантирувчи ҳужжат.
 
 
 
54 
Такрорлаш учун саволлар. 
 
1. Метрологик хизмат билан метрологик таъминотнинг қандай 
ўзаро фарқли томонлари мавжуд? 
2. Метрологик таъминотнинг ташкил этувчи асосларини сўзлаб 
беринг. 
3. Нима 
учун 
метрологик 
таъминотнинг 
илмий 
асоси 
метрологиядан иборат дейилади? 
4. “Метрология, стандартлаштириш ва сертификатлаштириш” 
фаолияти бўйича қандай халқаро нуфуздаги ташкилотларни 
биласиз? 
5. Ўлчашлар бирлилиги деганда нимани тушунасиз? 
6. Эталон деб нимага айтилади ва унинг қандай турлари мавжуд? 
7. Метрологик назорат деб нимага айтилади? 
8. Лицензия нима? 
9. Ўлчаш воситаларини калибрлаш деганда нимани тушунасиз? 

---

55