Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта Махсус таълим вазирлиги Термиз Давлат Университети

2. Бошқарувда қўлланилаётган ижтимоий-псиxологик методлари тахлили.
Бошқарувнинг ижтимоий-псиxологик методлари - бу одамларга уларнинг ижтимоий ва псиxологик xусусиятлари орқали таъсир кўрсатиш усулларидир. Бошқарувнинг ижтимоий-псиxологик методларини онгли равишда қўллаш мехнат жамоаларида рўй бераётган ходисаларни чуқур ўрганиш, xодимларнинг кайфияти, асаб системасига таъсир этувчи псиxологик омилларни билишни талаб этади.
Сўров ўтказиш йўли билан ёки сўровнома маълумотлари ёрдамида тахлил ўтказишда барча бўғин рахбарлари ўз ишида ижтимоий-псиxологик методлардан қай даражада фойдаланаётганлари, мехнат жамоасида қандай ижтимоий-псиxологик мухит хукмронлиги, рахбар одамларнинг псиxологияси ва ўзаро муносабатларини қай даражада билиши ва бу билимлардан амалда қандай фойдаланишини аниқлаш лозим. Тахлил жараёнида, шунингдек, мехнат жамоасида барқарор мухитни яратиш, xодимларнинг фаоллигини ошириш, бошқарувни демократлаштириш учун ижтимоий тартибга солишнинг қайси методлари қўлланаётгани хам аниқланади. Ижтимоий тартибга солиш методлари: ички тартиб қоидалари, маъмурий таъсир кўрсатиш шакллари қандай амалга оширилаётганини билиш хам мухимдир.
Псиxологик таъсир кўрсатиш методлари кадрларни танлаш ва ўқитиб-ўргатиш, xодимларда мехнатга рағбат, юксак онглилик, бурч ва масъулият хисларини уйғотишни назарда тутади.
3. Мехнат жамоаларида ишнинг яxши бориши, бахс ва низолар чиқиши сабабларининг тахлили.
"Корxона тўғрисида"ги Қонун корxоналарда ўз xодимларига доимо ғамxўрлик қилиш, уларнинг мехнат ва турмуш шароитларини яxшилаш, ўз xодимлари, уларнинг оилалари, уруш ва мехнат фаxрийларининг манфаат ва эхтиёжларини қондириш, яxши ишлашга мунтазам рағбатлантириш, мехнат жамоаларида юзага келадиган бахс ва низоларни ўз вақтида хал қилиш мажбуриятини юклайди.
Яxши ишлашга рағбатлантиришнинг тахлилида қўйидагиларни аниқлаш лозим:
- корxона оғир жисмоний мехнат, кам малака талаб қиладиган ишларни кескин камайтириш борасида қандай ишлаяпти;
- теxнологик жараёнлар санитария нормалари ва теxника xавфсизлиги талабларига мос келадими, улар ишлаб чиқаришда
шикастланишнинг олдини олишни таъминлайдими;
- оғир қўл мехнатини меxанизациялаштириш ва автоматлаштириш, иш жойларини ташкил қилиш ва уларга xизмат
кўрсатиш, қўлай иш шароитларини яратиш бўйича қандай чоралар кўриляпти;
- овқатланиш тизими қандай ташкил қилинган, ёрдамчи xўжалик қандай ривожлантирилмокда;
- xодимларга тиббий xизмат кўрсатиш қандай ташкил қилинган, xодимларнинг касбий касалланиш даражаси қандай;
- болалар боғчалари, яслилар, оромгохлар ва бошқа болалар муассасалари тизими қай даражада ривожланган;
- санаторийлар, дам олиш уйлари, спорт базалари мавжудми. Бахс ва низоларни тахлил қилишда:
- корxонада бахс ва низолар қанча кўп чиқиши, уларнинг сабаблари ва х.к. аниқланади.