Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

 
Фойдаланилган адабиѐтлар: 
1. Авлиякулов Н.Х., Намозова Н.Ж. Муаммоли ўқитиш техно-
ло\гиялари. – Т.: “Fan va texnologiyalar” нашриѐти, 2008. – 80 б. 
2. Ганиева М.А., Файзуллаева Д.М. Кейс-стади ўқитишнинг 
педагогик технологиялари тўплами / Мет.қўлл. “Ўртамахсус, касб-
ҳунар таълими тизимида инновацион технологиялар” сериясидан. 
– Т.: ТДИУ, 2013. – 95 б.
3. Олимов Қ.Т. Педагогик технологиялар. – Т.: “Fan va 
texnologiyalar” нашриѐти, 2011. – 275 б.
4. Файзуллаева Д.М., Ганиева М.А., Неъматов И. Назарий ва 
амалий ўқув машғулотларда ўқитиш технологиялари тўплами / 
Мет.қўлл. Ўрта махсус, касб-ҳунар таълимида инновацион таълим 
технологиялари сериясидан – Т.: ТДИУ, 2013. – 137 б.
 
 
126

---

ЛОЙИҲА ТАЪЛИМИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ 
 
Режа: 
1. Лойиҳа таълимнинг дидактик моҳияти. 
2. Таълим жараѐнини лойиҳалаштириш. 
3. Моделлаштириш. 
4. Ўқув лойиҳалари. 
Таянч тушунчалар: лойиҳа, лойиҳалаш, лойиҳа таълими, 
лойиҳа таълими технологиялари, таълим жараѐнини лойиҳалаш, 
таълим жараѐнини лойиҳалаш қонуниятлари, таълим жараѐнини 
лойиҳалаш босқичлари, технологик паспорт, технологик харита, 
ўқув лойиҳалари.
I. Лойиҳа таълимнинг дидактик моҳияти. Лойиҳа 
таълимининг илмий асослари бунан 300 йил аввал асослана 
бошланган. Немис педагоги М.Кноллнинг тадқиқотларида 
кўрсатилишича, “лойиҳа” тушунчаси XVI асрда италиялик 
меъморлар томонидан архитектура соҳасининг илмий асосларини 
тизимлаштирган ҳолда уни фан сифатида эътироф этилган вақтда 
шаклланган. XVIII асрнинг охирида муҳандислик соҳасининг 
тезкор ривожланиши дастлаб Франция, сўнгра Германия, Австрия, 
Швейцариядаги, XIX аср ўрталарида эса АҚШдаги ўқув 
лойиҳаларининг техника ва саноат олий мактабларида кенг 
қўлланилиши учун имконият яратди.
1911 йилда АҚШ таълим тизимида “лойиҳа” тушунчаси 
таълимий категория дея эътироф этилган бўлса, лойиҳа методи 
дидактик усул сифатида XIX аср бошларида шаклланган. Ушбу 
усул америкалик педагоглар – В.Килпатрик, Е.Коллингс ва 
Е.Пархерстнинг тадқиқотларида янада ривожлантирилди.
Замонавий шароитда таълим жараѐнида ҳам лойиҳалар билан 
ишлашга асосланган лойиҳа таълими фаол қўлланилмоқда. 
Лойиҳа (лот. “projectus” – “илгари сурилaган”) – аниқ режа, мақсад 
асосида унинг натижаланишини кафолатлаган ҳолда педагогик 
фаолият мазмунини ишлаб чиқишга қаратилган ҳаракат маҳсули 
127

---

Таълим жараѐнида лойиҳани ишлаб чиқиш турли манбалар: 
махсус адабиѐтлар, монография, журнал мақолалари, газета 
нашрлари, Интернетдан маълумотларни излаш, махсус ва 
ижтимоий сўровномаларни ташкил этиш орқали ахборотларга эга 
бўлиш билан боғлиқ.
Лойиҳа натижаси (маҳсулоти) – буклет, нашр иши, электрон 
ўқув-таълим ресурси шаклида тақдим этилган, танлаб олинган, 
таҳлил қилинган, умумлаштирилган ҳамда тизимлаштирилган 
ахборотлар саналади. 
Моҳиятига кўра лойиҳанинг асосини илмий, ижодий ѐки назарий 
характерга эга ғоялар ташкил этади. Шунга кўра лойиҳалар қуйидаги 
турларга ажратилади (36-расм):
 
 
36-расм. Лойиҳа таълимининг устувор тамойиллари