Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

3. Модуллилик тамойили. Тамойил ўқув материалининг бир 
неча модул тўплами (блоки)га асосланишини ифодалайди. Унга 
кўра ўқув ахборотлари мантиқий тугалланганлик асосида 
модулларга, мантиқий, ғоявий жиҳатдан ўзаро алоқадор, боғлиқ 
модуллар эса тўплам (блок)ларга ажратилади. Ўқув моули (фани) 
бўйича дастурда кўзда тутилган билим, кўникма ва малакалар 
муайян тартибга келтирилган модулларни бирин-кетин пухта 
ўрганиш асосида ўзлаштирилади. Биринчи модул тўлиқ 
ўзлаштирилганидан кейингина иккинчи, сўнгра учинчи ва ҳ.к. 
модулларни ўрганишга киришилади. Бир сўз билан айтганда 
35

---

модуллилик ўқитишда билим, кўникма ва малакаларнинг 
поғонама-поғона (оддийдан мураккабга, осондан қийинга қараб) 
ўзлаштириш имкониятини яратади.
Хорижий мамлакатлар тарибасига кўра модулнинг динамик 
тузилиши ўқув фани мазмунининг: 1) тўлиқ; 2) қисқартирилган; 3) 
чуқурлаштирилган кўринишларда ѐритилишини таъминлайди. 
Таълим олувчи уларнинг бирини танлаш ҳуқуқига эгадир.
4. Тизимли квантлаш тамойили. Мазкур тамойил ўқув 
ахборотларини жипслаштириш, ҳажми катта мавзуларни имкон 
қадар ихчамлаштириш (таянч тушунчаларни аниқлаш ва уларнинг 
моҳиятини 
ѐритиш) 
асосида 
модул 
материалларини 
тизимлаштиришга хизмат қилади. Бинобарин, йирик ҳажмдаги 
ахборотларни ўзлаштириш, ѐдда олиб қолишда қийинчилик юзага 
келса, ихчам ўқув маълумотлари самарали ўзлаштирилади; таянч 
тушунчалар моҳиятининг тушунчаларни шарҳлаш асосида 
ѐритилиши эса мавзу ҳақида аниқ тасаввурга эга бўлиш ва бу 
тасаввурни узоқ вақт ѐдда сақлаш имкониятини яратади.
5. Қизиқтириш (мотивация) тамойили. Бу тамойил ўқув 
материалининг талабаларда фан асосларини ўзлаштиришга бўлган 
қизиқишни ҳосил қилиш, уларнинг ўқув-билиш фаолиятларини 
ривожлантиришга йўналтирилиши билдиради. Педагог ўзининг 
маҳорати, касбий тажрибаси, ўқув материалига нисбатан ижодий 
ѐндашиши асосида ўқув ахборотлари, шунингдек, топшириқ-
ларнинг қизиқарли бўлишига эриша олиши лозим. Шунга кўра 
таълим жараѐнида турли шакл, метод ва усуллари (диалог, 
мустақил ўқиш, баҳс-мунозара, дебат, мусобақа, “Маҳорат дарси”, 
муаммоли маъруза, семинар, “Маслаҳат дарси”, дидактик, ролли, 
ишбилармонлик ва имитацион ўйинлар, кабилар)дан фойдаланиш 
мақсадга мувофиқдир. Ўқитиш жараѐнида педагогнинг турли 
интерфаол технологиялардан самарали фойдалана олиши эса 
мақсадга эришишни кафолатдайди. Бу ҳолат муайян фан 
доирасидаги ҳар бир ўқув модули ҳамда яхлит ҳолда фанлар 
асосларини ўзлаштиришга ҳам тааллуқлидир. Қолаверса, 
модуллилик ўқув материалини мунтазам равишда янгилаб туриш 
имкониятини яратади.