Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

Асосий босқичлар
 
Муаммоли вазият методи
–
талабаларни муаммоли вазиятга 
тўқнаш келишини таъминлаш асосида муаммоли вазиятнинг сабаб 
ва оқибатларини таҳлил қилиш, уларнинг ечимини топиш бўйича 
кўникмаларини шакллантириш ва уларнинг билиш фаолиятини 
фаоллаштиришга асосланадиган йўл
Муаммоли вазият
Муаммоли вазиятни 
яратиш
Ечимнинг усул ва 
воситаларини танлаш
 
Вазиятни таҳлил қилиш 
асосида муаммони қўйиш
Янги муаммоларни 
башоратлаш
 
Фаразларни илгари суриш
Лойиҳанинг тақдимоти ва
ҳимояси
 
Ечимни текшириш
Ахборотларни излаш
 
Харакатларни 
режалаштириш
 
 
Муаммо
 
 
Маҳсулот
 
(ечим)
 
110

---

“Муаммоли вазият” методи учун танланган муаммонинг мураккаб
-
лиги талабаларнинг билим даражаларига мос келиши керак. Улар 
қўйилган муаммонинг ечимини топишга қодир бўлишлари керак, акс 
ҳолда ечимни топа олмагач, таълим олувчиларнинг қизиқишлари 
сўнишига, ўзларига бўлган ишончларининг йўқолишига олиб келади. 
“Муаммоли вазият” методи қўлланилганда талабалар мустақил фикр 
юритишни, муаммонинг сабаб ва оқибатларини таҳлил қилишни, 
унинг ечимини топишни ўрганади. 
“Муаммоли вазият” методининг тузилмаси қуйидагича:
Таълим жараѐнида муаммоли вазият методини қўллаш қуйидаги 
тартиба кечади:
- 
муаммоли вазият тавсифини келтириш:
- 
талабаларга кичик гуруҳларга бўлиш;
- 
гуруҳлар томонидан муаммоли вазиятнинг келиб чиқиш 
сабабларининг аниқланиши:
- 
гуруҳларнинг муаммоли вазиятнинг оқибатлари тўғрисида фикр 
юритиши;
- 
гуруҳлар томонидан муаммоли вазият ечими борасидаги 
вариантларнинг асосланиши;
- 
вариантлар орасидан тўғри ечимнинг танланиши;
- 
гуруҳ томонидан ечимнинг баѐн этилиши;
- 
жамоада ечим юзасидан муҳокаманинг ташкил этилиши
1.
Ўқитувчи мавзу бўйича муаммоли вазиятни танлайди, мақсад 
ва вазифаларни аниқлайди. 
2. Ўқитувчи томонидан муаммо вазият баѐн қилинади.
3. Ўқитувчи талабаларни топшириқнинг мақсад, вазифалари ва 
шартлари билан таништиради.
4. Ўқитувчи талабаларни кичик гуруҳларга ажратади.
5. Кичик гуруҳлар берилган муаммоли вазиятни ўрганиб, унинг 
сабабларини аниқлайди.
6. Гуруҳлар муаммони ечиш имкониятларини муҳокама қилади.
7. Муаммоли вазиятни ечиш йўллари танланади.
8. Кичик гуруҳлара муаммоли вазиятнинг ечими топилади.
9. Гуруҳлар ечим юзасидан тақдимот қилади.
10. Тақдимотдан сўнг бир хил фикрлар жамланади.
11. Жамоа ўқитувчи билан биргаликда муаммоли вазиятнинг 
самарали ечимини танлайди
111

---

Муаммоли вазиятни ечишда қуйидаги усуллар қўлланилади:
Муаммоли вазият методи қуйидаги афзалликларига эга:
Таълим жараѐнида ушбу методни қўллашда айрим камчиликлар 
ҳам кўзга ташланади. Улар:
Муаммоли 
маъруза 
муаммоли 
таълимда 
энг 
кўп 
қўлланиладиган ўқитиш шакли саналади.