Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти «банк иши» кафедраси

22. Кредит муносабатлари ривожланишининг асосий босқичлари:
А) Дастлабки шаклланиш – бу босқичнинг асосий хусусияти ссуда капитали бозорида махсус воситачиларнинг йўқлиги. Бўш пул маблағларининг эгаси ва қарз олувчи ўртасида бевосита амалга оширилиши, маблағларни тақсимлашнинг чекланганлиги, фоизларнинг юқорилиги ва бошқалар.
Б) Таркибий жиҳатдан ривожланиш – бунинг хусусияти ссуда капитали бозорида кредит-молия ташкилотлари каби махсус воситачиларни пайдо бўлиши, иқтисодиётда кредит муносабатларини давлат томонидан марказлашган ҳолда бошқарилиши.
C) Кредит муносабатларининг такомиллашуви – бозор иқтисодиёти шароитида кредит муносабатларини янги сифат даражага кўтарилиши, банк тармоқларида компютер технологияларининг шаклланиши, мижозга хизмат кўрсатишнинг яхшиланиши, улар сифати ва турини ошиши ҳамда кредит муносабатларини халқаро бозорга ҳам тарқалиши.
23. Кредитнинг функсиялари – қарзга берувчи қийматни вақтинча фойдаланишга бериш,қайта тақсимлаш, муомала харажатларини тежаш, капитал тўпланишининг жадаллашуви ва марказлашуви, муомалага тўлов воситаларини чиқариш.
24. Кредит ресурслари:
- товарларни сотиш ва керакли моддий қийматларни сотиб олиш вақтларининг бир-бирига мос келмаслиги туфайли юзага келадиган бўш пул маблағлари;
- ҳисобланган иш ҳақи ва уни тўлаш вақтлари орасидаги вақтинча бўш пул маблағлари;
- кенгайтирилган такрор ишлаб чиқариш жараёнида йиғиладиган ва капиталлаштириш учун мўлжалланган маблағлар;
- шахсий сектор даромадлари ва жамғармалари;
- корхоналарни вақтинча тақсимланмаган фойдаси ва бошқалар;
- кредит муассасаларининг вақтинча бўш маблағлари;
25. Кредитнинг асосий тамойиллари – муддатлилик, товар-моддий бойликлар билан таъминланганлик, қайтарилиши, тўловлилик, мақсадлилик ва кредитнинг самарадорлиги.
26. Кредитнинг асосий шакл ва турлари:
А) Кредитлар товар шаклида, пул шаклида ва бошқа шакл ва шартларда берилади.
Б) Кредитнинг асосий турлари бўлиб банк кредити, давлат кредити, истеъмол кредити, тижорат кредити, лизинг кредити ва халқаро кредитлар ҳисобланади.