Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Real investitsion loyihalarni moliyalashtirish 
manbalari 
 
Chet
 el
 in
ve
stitsiyalari
 
va
 k
re
d
itlar
i
 
Davlat
  
b
yu
d
je
ti
 
m
ab
lag‘
lari
, (
sh
u
 
jumladan
, 
m
ahall
iy
 
b
yu
d
je
t 
m
ab
lag‘
lari
)
 
In
ve
stor
n
in
g
 q
ar
zga
 olgan
 
mab
la
g‘
la
ri
 
In
ve
stor
n
i 
jalb
 q
il
ga
n
 
m
oli
yaviy
 r
esu
rslari
 
In
ve
stor
n
in
g
 o‘
z 
m
oli
yaviy
 r
esu
rslari
 
Noa
n
’
an
av
iy
 
m
oli
yalas
h
tir
ish
. 
(sin
d
ik
atli
 k
re
d
itlash
, 
se
leng
, 
ve
n
ch
u
rli
 
m
oli
yalas
h
tir
ish
 va
 
b
os
h
q
al
ar
)
 

---

168 
 
asbob-uskuna,  transport  vositalari,  bino  va  inshootlarni  ijariga  yoki  intellektual 
mulkdan foydalanish huquqini berish tushiniladi). 
Investitsion  loyihalarni  moliyalashtirish  shakllari  va  manbalarining  har  biri 
o‘zining  ijtimoiy  siyosiy  va  iqtisodiy  jihatlariga  ega,  shu  sababli  investitsion 
loyihalarni moliyalashtirish shakllarini tahlil qilib eng qulay shakl va usul tanlanadi. 
Korxonalarni  o‘z  mablag‘lari  nvestitsiyalarni  moliyalashtirishning  eng 
ishonchli  manbasi  bo‘lib  hisoblanadi.  Har  qanday  tijorat  tashkiloti  doimo 
investitsiyalarni o‘z hisobidan moliyalashtirishga intiladi. Bu holatda moliyalashtirish 
manbalarini  qayerdan  olish  kerak  degan  muammo  vujudga  kelmaydi  va  uning 
bankrotlik  xavf-xatari  (riski)  kamayadi.  Bundan  tashqari  ijobiy  tomonlari  ham 
mavjud.  Xususan  o‘z-o‘zini  moliyalashtirish  korxonani  rivojlanganligi  va  uning 
yaxshi  moliyaviy  holatini  bildiradi  va  yana  raqobatchilardan  ma’lum  bir  ustunlikka 
ega bo‘ladi, boshqa korxonalarda bunday imkonyat bo‘lmasligi mumkin. Har qanday 
tijorat tashkilotining asosiy o‘z-o‘zini moliyalashtirish manbai bu, asosan, sof foyda 
va amartizatsiya ajratmasi hisoblanadi. 
1) "Foyda investitsiyalarni moliyalashtirish manbai sifatida".  
Korxonaning  asosiy  maqsadi  bu  maksimal  foyda  olishdir.  U  korxona 
faoliyatining asosiy moliyaviy natijasi hisoblanadi. Korxonaning balans foydasi (Fb) 
quyidagi tarkibiy qismlardan tashkil topadi: 
Fb= Fs+Fm+(Db-Xb)     
Bu yerda: