Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

Қўрқув предмети билан ўйин

Бу метод шахс тараққиёти билан боғлиқ эмоционал бузилиш коррекциясида махсус методлардан бири ҳисобланади. Ўйинда қўрқувни енгиб ўтиш нафақат шахс муносабатини ўзгартиради, балки қўрқувдан қолган ҳиссиётларни чиқариб юборилади. Ўйин учун бола қўрқадиган нарсага ўхшаш ўйиноқни топиш керак.

Эмоционал таъсир ўтказиш
Ота-оналарнинг қилган насиҳатлари кўп ҳолларда ҳеч қанақа ёрдам бермайди, аммо катталарнинг қўрқув объектига бўлган муносабати болага таъсир қилади. Қўрқув эмоционал ўтказиш механизми ёрдамида катталар муносабати орқали ўтказилади. Баъзан катта одам тасодифан болага қанақадир қўрқувни ёқтириши мумкин (масалан, бола итга яқин турганида қичқириб юбориш). Шу механизм ёрдамида ўтказилган қўрқув орқага қайтарилиши мумкин. Камроқ қўрқитувчи объектга қисқа жумла билан таъкидлаб, таъсирли имо-ишора билан қўрқувни олиб ташлаш мумкин. Масалан, бола қўнғиздан қўрқса: «Кет қўнғиз, халақит берма, биз жуда бандмиз», ёки водаправод трубаси гувилласа: «Гувиллашни бас қил, бу беҳуда». Бунда фикр муҳим эмас, балки интонация, шу сўзнинг айтилиши болага ишонч ва хотиржамликни юқтириши керак.
Боланинг умумий эмоционал ҳиссиётларининг даражасини ошириш.
Агар бола доимий равишда эзилган, салбий эмоцияларни ҳис қилаётган бўлса, болани ижобий эмоцияларни ҳис қилишга ўргатиш асосий вазифа ҳисобланади. Бунга ҳар хил ўйин методлари билан эришиш мумкин. Агар бола ўйин фаолиятининг тараққиётидан ортда қолган бўлса, қолоқ бўлса, тенгдошлари каби ўйнай олмаса, бола билан унинг имкони етгунча ўйнаш керак. У билан бир ўйинни ўтказиш, айни дақиқада боланинг эмоционал тонусини ошириш, у билан эртанги кунги ўйин ҳақида келишиб олиш керак.
Кутиш ўтказилган ўйиндан ижобий самара олишга ёрдам беради ва ҳатто уни кучайтиради. Кутишда боланинг одатдаги ҳолатидан эмоционал тони юқори бўлади. Ҳар бир янги ўйин, сайр ва шу кабилар самарадорликка эришишни мустаҳкамлайди. Ўйинни кенгайтириш, унга янги элементларни қўшиш болада ижобий эмоция вужудга келтиради. Бу метод фақатгина қўрқувнинг коррекциясига тегишли эмас, уни деярли барча бола шахсининг эмоционал мотивацион сфераси бузилишида қўллаш мумкин.
Бола умумий кечинмалари даражасини ўйин методи ёрдамида оширишнинг яна бир вазифаси коррекция олиб бораётган психологнинг болани ишончини қозониши талаб қилинади. Чунки ишонч коррекциянинг самарадорлиги эҳтимолини кучайтиради. Ишончни ҳис қилиш бола психикасига яхши таъсир қилади.