|
Фаннинг ўқув режадаги бошқа фанлар билан ўзаро боғлиқлиги, услубий жиҳатидан узвийлиги ва кетма-кетлиги.
„Меҳнат муҳофазаси ва техника хавфсизлиги“ фанини ўқитиш жараёнида ўқитувчи ўқувчиларнинг „Физика“, „Кимё“ , Биология” , “Маънавият асослари” ва бошқа мухсус фанлар билан узвий боғлиқ ҳолда ўқитилади.
Фанни ўқитишда фойдаланиладиган замонавий ахборот ва педагогик технологиялар
Муаммоли, табақалаштирилган, индивидуаллаштирилган,компютерли, тўлиқ ўзлаштириш ўқитиш технологиялари ёрдамида талабаларнинг билим имкониятлари ва ижодий қобилиятларини ривожлантиришга йўналтирилган.
Фаннинг мавзуий тақсимланиши
-
т/р
|
Бўлим ва мавзуларнинг
номи
|
Жами ажратил-ган соат
|
Аудитория машғулотлари (соат)
|
Мустақил таълим
(соат)
|
Назарий
|
амалий
|
Лаборатория
|
семинар
|
Курс иши
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
1.
|
Кириш
|
2
|
2
|
|
|
|
|
|
2.
|
I-бўлим. Меҳнатни муҳофаза қилиш ҳақида умумий тушунча .
|
4
|
4
|
|
|
|
|
|
3.
|
II-бўлим. Ишлаб чиқаришда жароҳат-ланиш ва уни таҳлил қилиш.
|
4
|
4
|
|
|
|
|
|
4.
|
III-бўлим. Нефт ва газ саноати корхона-ларида гигиена асослари ва санитария.
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
|
5.
|
IV-бўлим. Юкларни кўтариб –тушириш ишларида меҳнатни муҳофаза қилиш
|
6
|
4
|
2
|
|
|
|
|
6.
|
V-бўлим. Нефт ва газ қудуқларини бурғулашда меҳнатни муҳофаза қилиш.
|
10
|
8
|
2
|
|
|
|
|
7.
|
VI-бўлим. Электр хавфсизлиги.
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
|
8.
|
VII-бўлим. Ёнғиндан хавфсилиги.
|
6
|
4
|
2
|
|
|
|
|
|
ЖАМИ:
|
40
|
30
|
10
|
|
|
|
|
Эслатма. Мустақил иш мавзуларини ўқитувчининг ўзи танлайди.
Фаннинг назарий ва амалий машғулотлари мазмуни
I-бўлим. Меҳнатни муҳофаза қилиш ҳақида умумий тушунча.
“Меҳнатни муҳофаза қилиш” фани илмий техникавий фан. Фан олдига қўйилган асосий вазифалар.
Меҳнатни бошқариш қонунлари, тармоқлардаги тартиблар. меҳнатни муҳофаза қилиш ҳақида кўрсатмалар.
Меҳнат интизомини ҳимоя қилиш давлат назорат ташкилотлари. “Саноатконтехназорат”ва унинг вазифаси.
меҳнатни муҳофаза қилиш қонунларини бузишдаги жавобгарликлар.
Нефт ва газ саноатида меҳнатни муҳофаза қилиш тўғрисидаги низомлар, тартиблар.
“Ўзбекнефтгаз” МХК меҳнатни муҳофаза қилиш ишларини ташкил қилиш. Меҳнат шароити бўйича тезкор назорат. Меҳнатни муҳофаза қилиш ишларини ташкил этиш номенклатУраси.
Янги ишчиларни хавфсиз меҳнат интизомига ўргатиш. Меҳнат муҳофазаси бўйича ишчилар ва ходимлар билимини текшириш. Йўриқномалар мазмуни.
Мустақил иш. Ишчи ходимларга йўриқномалар ўтиш тартибини ўрганиш.
Ўзбекистон Республикаси Конституцияси боб ва моддаларида меҳнат муҳофазаси. Меҳнат муҳофазаси тўғрисида тартиб ва низомлар билан танишиш. Йўриқномаларни турлари, аҳамияти (реферат).
II-бўлим. Ишлаб чиқаришда жароҳатланиш ва уни таҳлил қилиш.
Бахтсиз ҳодисаларни ҳисобга олиш ва текшириш. Нефт саноатидаги хавфли ва зарарли ишлаб чиқариш. Ишлаб чиқаришда хавфли факторларнинг асорати. Бахтсиз ҳодисаларни текшириш тартиби. Далолатномаларни расмийлаштириш.
Ишлаб чиқаришда жароҳатларни текширилишдан мақсад. Ишлаб чиқаришдаги жароҳатларнинг таҳлилий усуллари. Статистик, монографик, типографик, гуруҳий, комплексли – уларнинг мазмуни. Жароҳатларнинг автоматли таҳлил усули.
Нефт ва газ саноати корхоналарида бахтсиз ҳодисаларга бирламчи ёрдам. Врачдан олдин ёрдам кўрсатиш аптечкалари ва ёрдам кўрсатиш турлари.
Мустақил иш.
Бахтсиз ҳодисаларни текшириш тартибини ўрганиш.
III-бўлим. Нефт ва газ саноати корхоналарида гигиена асослари ва санитария.
Нефт ва газ саноати корхоналаридаги иш шароитлари, хавфли, заҳарли моддалар, уларни иш минтақасидаги ҳаводаги концентрацияси. заҳарли ва хатарли моддалар таъсирини олдини олиш чоралари. Шахсий муҳофаза воситаларини вазифаси ва таснифи. Метеорологик шароитлар ва уларни фактори. Ишлаб чиқаришда шамоллатиш, ёритиш уларнинг турлари ва меёрлари.
Шовқин уни инсон организмига таъсири, уларни камайтириш чора-тадбирлари. Санитария хўжалик хоналарига қўйиладиган талаблар.
Амалий машғулот№ 1.
Нефт ва газ конларида иш жойини сунъий ёритишни ҳисоблаш.
IV-бўлим. Юкларни кўтариб –тушириш ишларида меҳнатни муҳофаза қилиш.
Юклар тавсифи – классификацияси. Кўтариб тушириш майдонларига қўйилган талаблар. Нефт ва газ қудуқларини бурғулашда лебедка, кранблок, вертюг, пўлат арқонларга қўйилган талаблар. Оғир юкларни юклаш-тушириш қоидалари. Бурғулаш трубаларини кўтариб – туширишга қўйилган талаблар. Юкни автотранспортда ташишга техник талаблар.
Юклаш, тушириш, ташишда ишчиларни муҳофаза воситалари.
Амалий машғулот№ 2.
Юклаш -тушириш машина ва механизмлари билан ишлаш қоидаларини ўрганиш.
V-бўлим. Нефт ва газ қудуқларини бурғулашда меҳнатни муҳофаза қилиш.
Нефт ва газ қудуқларини бурғулашда, ишлатишда ва таъмирлашда меҳнат муҳофазаси бўйича умумий талаблар. Бурғулаш усукуна жиҳозларини ишлатишда ва уларга хизмат кўрсатишда техника хавфсизлик қоидалари. Шахсий ҳимоя воситаларидан фойдаланиш тартиби.
Босим остида ишлатиладиган идишларни ва жиҳозларни ишлатишдаги хавф-хатарлар. Рўйхатдан ва техник текширувдан ўтказиш. Насослар, компрессорлар ва уларни элект юритмаларига қўйиладиган техник талаблар. Лебедка, ротор ва уларни ёрдамчи қурилмаларини ишлатиш ва хизмат кўрсатиш умумий техник талаблар.
Амалий машғулот№3.
Бурғулаш ускуна ва жиҳозларини ишлатишга қўйилган техника хавфсизлиги қоидаларини ўрганиш.
Мустақил иш.
Бурғулаш ускуна ва жиҳозларини техник текширувдан ўтказиш қоидаларини ўрганиш.
VII-бўлим. Электр хавфсизлиги.
Электр токини инсон организмига таъсири. Электр токидан жароҳатланишни олдини олиш чоралари. Электр токидан жароҳатланишни олдини олиш воситалари. Нефт ва газ қудуқларини бурғулашда, бурғулаш қоришмасини босим остида ҳайдашда ишлатиладиган электр ускуналари, жиҳозларини бошқаришда ва техник хизмат кўрсатишда хавфсизлик талаблари.
Амалий машғулот№4.
Электр ускуналари, жиҳозларини ишлатишда ва уларга техник хизмат кўрсатишда хавфсизлик талабларини ўрганиш.
Электр токи таъсирига тушган кишига биринчи ёрдам.
Мустақил иш.
Электр токидан муҳофазаланиш: нолга улаб муҳофаза қилиш схемасини ўганиш.
VIII-бўлим. Ёнғин хавфсизлиги.
Портлаш, ёниш жараёнларининг физик-кимёвий ҳоссалари. Газни ва суюқ моддаларни ёниши. Ёнувчи, портловчи моддаларнинг кўрсаткичлари. Ҳароратдан, босимдан ва бошқа ҳолатларда, ўт олиб ёниб портлашга боғлиқ кўрсаткичлар. Саноат иншоатларининг, биноларининг ёнғинга ва портлашга чидамлилиги.
Ўт ўчирувчи воситалар, уларга қўйилган талаблар. Ўт ўчирувчи воситаларни турлари, уларни ишлатиш принципи.
Бирламчи ўт ўчиргич воситалари.
Амалий машғулот№ 5.
Ўт ўчирувчи воситаларни ишлатиш услубини ўрганиш.
Мустақил иш.
Нефт ва газ қудуқларини бурғулаш участкаси учун ёнғин хавфсизлиги ва ўт чириш воситалари рўйхатини тузиш.
Фан дастурининг информацион-услубий таъминоти
Жиҳозлар, инвентарлар.
Дидактик материаллар ва техник воситалар:
телевизор;
экран;
компьютер;
компьютер учун ва мултимедиа, сканер;
мавзу бўйича электрон дискеталар;
кодоскоп;
слайдлар;
карточка-топшириклар ва дастурлаштирилган топшириклар.
3. Ўкув кўргазмали қуроллари, ўқув дастурлари бўйича плакатлар.
Фойдаланиладиган асосий дарслик ва ўқув қўлланмалар, электрон таълим ресурслари ҳамда қўшимча адабиётлар рўйхати
1. И.А.Каримов, “Ўзбекистон XXI аср бўсағасида”. Т., 1997.
2. М.Йўлдошев, “Меҳнатни муҳофаза қилиш”. Т., 2002.
3. А.Н.Янович, А.А.Бусорин, “Охрана труда”. М., 1990.
4. Ю.С.Корнеев, “Правила и нормы. Пожарная безопасность и производственная санитария в нефтегазодобывающих и газоперерабатывающих производствах”. М., 1990.
5. А. Н. Янович, А. А. Бусурин. Охрана труда. Москва «Недра» 1990.
6.Ғ.Ерматов,Ё.Исамуҳамедов“Меҳнатни муҳофаза қилиш” Тошкент, Ўзбекистон, 2002 й.
7. Л.Қудратов, Т.Ғаниев “Меҳнат муҳофазаси” Тошкент, 2002 й
Do'stlaringiz bilan baham: |
