Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълимнинг

Рухий зарбага таъсир ва рухий зарбага чидамли хаёт тарзлари 
ўртасидаги фарқ 
Рухий зарбага таъсирчан 
хаёт тарзи 
Рухий зарбага чидамли хаёт 
тарзи 

Сурункали рухий зарбага 
учрайди 

Кўпинча 
рухий 
тушкунликка учраб туради. 

Шахслар ўртасидаги рухий 
келишмовчиликларни 
қийинчилик билан бошдан 
ўтказади. (масалан, оиладаги 
қийинчилик, турмуш ўртоғи 
билан ёмон муносабат ва х.к.) 

Унча қизиқарли бўлмаган 
зерикарли ишда қатнашади. 

Доимо вақт зиқ бўлади 
ишларни бажариб улгурмайди. 

Юз бериши мумкин бўлган 
мураккаб ҳодисалар тўғрисида 
ташвиш чекади. 

Соғлиққа зарар келтирувчи 
одатларга эга (чекади, спиртли 
ичимликла ичади, спорт билан 
шуғулланмайди). 

Фаолиятининг фақат бир 
тури билан шуғулланади (иш, 
жамоат иши, спорт, илм). 

Ўз вақтини яхши ташкил 
этолмайди. 

Турли жинсдаги кишилар 
ўртасидаги 
муносабатларни 
нотўғри, 
ноўрин 
деб 
ҳисоблайди. 

Хаётга қийин, мураккаб 
жараён сифатида қарайди, 
хазилни тушунмайди. 

“Ижодий” 
рухий 
тушкунликлар 
учраб 
туришини инкор қилмайди. 

Вақтинча 
бўшашишни 
ўрганиш 

Ўзаро хурмат муносабатини 
ўрнатишга ҳаракат қилади, 
танлаб дўстлашишади, ўзаро 
хотиржам 
муносабатларга 
интилади. 

Самарали қизиқарли ишда 
қатнашади, 
ундан 
етарли 
самара олишга ҳаракат қилади. 

Ишда ўз вақтида ишлаб ўз 
вақтида дам олиш қобилиятига 
эга бўлади. 

Жиддий 
вазиятни 
унча 
жиддий бўлмаган вазият билан 
алмаштира олади. 

Яхши жисмоний холатни 
сақлайди, алкоголь истеъмол 
қилмайди, чекмайди. 

Қониқарли деб ҳисоблаган 
ишлар билан шуғулланади. 

Оддий ишдан ҳам қониқиш 
хосил қилади. 

Жинсий хаётдан тўла завқ 
олади, 
бу 
нарсани 
қизиқтиришини 
намоён 
қилади. 

Умуман хаётдан завқланади, 
ўз устидан кулиш мумкин 
хазилни тушунади. 

---

134 

Рухий зарба, тушкунлик 
вазиятини 
пассив 
қабул 
қилади. 
Индамасдан 
ич-
ичидан азобланади. 

Мушкул 
вазиятни 
ўзгартиришга 
уларнинг 
олдини 
олишга 
ҳаракат 
қилади, ўз вақтини тўғри 
тақсимлайди. 
Агар психология соҳасида маълум билимга эга бўлган раҳбар 
рухан тушкунликка тушган ходим учун эътиборли бўлса, нотўғри 
тушунчага эга раҳбар эса ходим соғлиғи учун зарар келтириши 
мумкин. 
Хулоса 

Мунозара - бу икки ва ундан ортиқ томнларнинг 
келишмовчилиги тушунилади, булар аниқ шахс ёки гуруҳлар бўлиши 
мумкин. 

Мунозаранинг тўрттта асосий типлари мавжуд: шахс ичидаги 
мунозара; шахс ва гуруҳ ўртасидаги мунозара; шахслараро мунозара; 
гуруҳлараро мунозара. 

Мунозаралар функционал ва дисфункционал бўлиши мумкин. 

Вазиятли мунозараларни бошқаришни бир қанча самарали 
усуллари мавжуд, уларни 2 категорияли бўлиши мумкин: тизимли ва 
шахслараро. 

Тажрибали раҳбар ўзининг қўл остидагиларини кераксиз 
вазиятлардан химоя қилиши мумкин.