Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

Назорат саволлари 
 
1. Маълумот назарияси нима? 
2. Маълумот узатувчи алоқа каналларини солиштиришда эса ушбу 
қонуниятларнинг миқдорий бирлиги биринчи бўлиб ким таклиф 
қилган? 
3. Маълумот узатувчи алоқа каналларини солиштиришда эса ушбу 
қонуниятларнинг миқдорий бирлиги нима? 
4. Маълумот сиғими деб нимага айтлида? 
5. Маълумот сиғими қандай формула ѐрдамида аниқланади? 
6. Маълумот манбаининг ишлаб чиқарувчанлиги  нима ва у қандай 
аниқланади? 
7. Энтиропия нима? 
 
Тавсия қилинадиган адабиѐтлар 
 
1―Digital Television. Satellite, Cable, Terrestrial, IPTV, Mobile TV in the DVB 
Framework Third Edition, by Hervé Benoit, printed at Focal Press Elsevier, 
USA 2013.
2.
http://dspdav.nm.ru/
 
3. 
http://center.neic.nsk.su/
 

---

IV. АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ МАТЕРИАЛЛАРИ 
155 
2- амалий машғулот: Тасвир сигналларини квантлаш. 
 
Ишдан мақсад: Телевизион тасвир сигналларини рақамли ҳолатга 
ўтказилиш жараѐнининг биринчи босқичи – квантлаш жараѐнининг 
математик асосларини ўрганиш. 
 
Масаланинг қўйилиши: квантлаш қадамини белгилаш тартиби ва 
квантлаш шовқинини пайдо бўлиш сабабларини тадқиқ қилиш.
Қисқача назарий маълумот. Видеомаълумотларни рақамли ҳолатга 
ўтказишда уларни қайта ишлаш жараѐнининг биринчи босқичи сатҳ бўйича 
квантлаш дейилади. Бу жараѐн бир ўлчамли ва кўп ўлчамли сигналлар учун 
ҳам бир хил босқичда амалга оширилади.
Квантлаш жараѐни сифатида сигналнинг динамик диапазонининг 
якунловчи дискрет даражаларга бўлинишига айтилади. Сатҳ бўйича 
квантлаш жараѐни ортиқча маълумотларни олиб ташлаш жараѐнини намоѐн 
қилади. Унинг қўлланилишида нафақат технологик жиҳатлар балки баъзи 
бир психофизиологик сабаблар ҳам инобатга олинади. Булар: 
1. видеомаълумотни узатиш ѐки қайта ишлаш пайтида унинг таркибида 
шовқинларнинг борлиги унинг параметрларига таъсир қилади; 
2. видеосигналларда рухсат этилган даражали узлуксиз ҳолатларда 
қўлланиши ортиқча маълумотларни бартараф этади лекин квантланиш 
шовқинини ҳосил қилади.
3. видеомаълумот қабул қилувчиси чегаралган ѐруғлик миқдори ва 
ранглилик даражасини сезиш қобилиятига эгалиги.