Ўзбекистон республикaси олий вa ўртa мaхсус тaълим вaзирлиги низомий номидaги

Adabiyotlar: 
1.
O’zbekiston Respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar 
rivoylanishiga qo’yiladigan davlat talablari.- Toshkent shahri, 2018-yil 18 iyul. // 1-
ilova
2.
2017-2021 yillarda “Maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish 
chora tadbirlari to‘grisida”gi PQ-2707-sonli qarori 
3.
Jumayev M. Bolalarda matematik tushunchalarni rivojlantirish nazariyasi va 
metodikasi. / O‘quv qo‘llanma. – T.: «Ilm ziyo», 2005.
4.
M.Nigmatova “Bolalarda matematik tushunchalarni shakllantirishda ta’limiy 
o‘yinlardan foydalanish” Samarqand-2016 yil 

---

216 
MAKTABGACHA TALIM TASHKILOTLARIDA TA’LIM-TARBIYA 
ISHLARINI REJALASHLITIRISHDA USLUBCHI VA TARBIYACHINING 
HAMKORLIGI
. 
 
D.A.Xomidova 
Namangan davlat universiteti, Maktabgacha va boshlang‘ich ta’lim 
fakulteti,
 M.N. Xusanboyeva 
Maktabgacha ta’lim metodikasi o‘qituvchisi 
Maktabgacha ta’lim yo‘nalishi 302-guruh talabasi 
 
Yosh avlodni har tomonlama barkamol qilib tarbiyalashda maktabgacha talimning 
alohida o’rni bor. Bugungi kunda maktabgacha talim uzluksiz talimning nafaqat kichik 
bir bo’lagi balki talimning asosiy poydevori hamdir. Chunki yosh avlodni har 
tomonlama yetuk, aqlan va jismonan sog`lom tarbiyalash maktabgacha ta’limning 
asosiy vazifasidir. Xususan, Prezidentimizning ta’lim to`g`risidagi qonuni 
maktabgacha ta’lim va tarbiya to`g`risidagi qaror va farmonlari “Ilk qadam” davlat 
o`quv dasturi, “Maktabgacha ta’lim va tarbiyaning Davlat Standarti”, “Maktabgacha 
ta'lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi” va hokazolar shular 
jumlasidandir. O`zbekiston Respublikasi Prezidentining “Maktabgacha ta’lim tizimini
boshqarishni takomillashtirish chora tadbirlari to`g`risida”gi 2018 yil 30- sentyabrdagi 
PQ-3955 sonli qaroriga muvofiq, shuningdek, maktabgacha ta’lim tizimini yanada 
takomillashtirish sog`lom, faol to`la qonli jamiyatga moslashgan bola shaxsini 
shakillantirish, o`sishda nuqsoni bo`lgan bolalarni shuningdek riabilitatsiya qilish va 
sog`lomlashtirishga muxtoj bolalarni o`qitish tarbiyalash va integratsiya qilish uchun 
qulay muhit yaratish maqsadida 2019 yil 13-mayda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasining “Maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliatini ynada takomillashtirish 
chora tadbirlari to`risida”gi 391- sonli qarori shular jumlasidandir. Xususan, 
maktabgacha ta’lim bola sog`lom, har tomonlama kamol topib shakillanishini 
ta’minlaydi. Maktabgacha ta’lim bola 6-7 yoshga yetgunga qadar davlat va nodavlat 
maktabgacha ta’lim tashkilotlarida hamda oilalarda amalga oshiriladi. 
Mamlakatimizda bu sohada yangi , zamonaviy maktabgacha ta’lim tashkilotlari tashkil 
etish bilan birga ,, Ilm yo’li” variantiv dasturi ham joriy etilganligi buning yorqin 
dalilidir. Bunda jamiyatning kichik bir bo’lagi hisoblangan bola shaxsini 
ijtimoiylashtirish, uning psixologiyasi va fiziologiyasiga alohida ta’sir ko’rsatish bosh 

---

217 
maqsad qilib olingan. Bugungi kunda maktabgacha ta’limni rivojlantirish uchun 
quyidagilarni amalga oshirish zarur : 
-
malakali tarbiyachi va pedagog kadrlarni ustuvor ravishda tayyorlash ; 
-
maktabgacha ta’limda samarali psixologik-pedagogik uslublarni izlash va yangi 
metodlani joriy etish; 
-
zamonaviy o’quv uslubiy qo’llanmalar, taxnik vositalar, o’yinchoqlar va 
o’yinlar yaratish hamda ularni islab chiqarish; 
-
Integratsion usulda innovatsion mashg’ulotlar va yangi metodlarni qo’llay 
bilish; 
-
maktabgacha yoshdagi bolalarni xalqning boy madaniy merosi va 
umumbashariy qadriyatlar asosida ma’naviy ahloqiy jixatdan tarbiyalash uchun lozim 
sharoit yaratish; 
-
maktabgacha ta’lim va sog’lomlashtirish muassasalari tarmog’ini qo’llab- 
quvvatlash va rivojlantirish texnalogiyalarini ishlab chiqish; 
-
malakali pedagog va integratsion mashg’ulot, interfaol metodlar ta’lim tarbiya 
sifatini yanada samarali bo’lishini ta’minlaydi. 
Bolalar,pedagog xodimlar, ota-onalar maktabgacha talim tashkilotida talim 
tarbiya qatnashchilari hisoblanadi.Ularning o’ziga xos alohida vazifalari mavjuddir. 
Bolalar talim-tarbiya jarayoning eng asosiy ishtirokchilaridir. Pedagoglar tomonidan 
berilgan bilim, ko’nikma, malakalar bolalar ongida borliqni bilish, his qilish kabi 
tuyg’ularni shakllanishiga olib keladi.Olgan bilimlari asosida bolalar borliqni taniy 
boshlaydilar. 
Maktabgacha talim tashkilotida har bir pedagog xodimning o’z vazifasi bor. Bu 
borada tarbiyachi bolalarga ta’lim tarbiya bersa,uslubchi esa mashg’ulotlar 
samaradorligini oshirish maqsadida yangi metod va usullarni ishlab chiqadi. 
Tarbiyachi yosh avlodni xalqimizning munosib farzandlari qilib tarbiyalashdek 
muhim va faxrli shu bilan birga ma’sulyatli vazifani xam bajaradi. Bugungi kun 
tarbiyachisi siyosiy bilimlar yetukligi, chet tillarini bilish savodi,axborot 
kommunukatsiyalaridan foydalanish, bilim, malaka ko’nikmalarning mavjudligi bilan 

---

218 
ajralib turadi.Ushbu hislatlarga ega bo’lgan tarbiyachigina mashg’ulotlar 
samaradorligini oshirish va ko’zlangan maqsadga erishishini ko’rish mumkun. 
Yuqorida ta’kidlab o’tilgan ta’lim-tarbiya rejalaridan kutilayotgan natijalar 
bittadir. U ham bo’lsa ta’lim-tarbiya sifatini yanada oshirish. Mamlakatimizni yuqori 
taraqqiy rtgan mamlakatlar bilan tenglashtirish va ularning ta’lim texnologiyalarini 
bizning ta’limda qo’llay olishidir. Albatta bu jarayonlar o’z o’zidan bo’lmaydi. Yosh 
avlodni yetuk komillikka yetkazish maktabgacha ta’lim ostonasidan boshlanadi. 
Maktabgacha ta’limni sifatini oshirish davlat siyosati darajasiga ko’tarilgan. 
Rivojlangan mamlakatlarning statistikasiga etibor berilganda maktabgacha tarbiya 
yoshidagi bolalar 7 yoshgacha hayoti davomdagi bilimlarni 80 foizini egallay olishi 
aniqlangan. Shuning uchun ular maktabgacha ta’lim tizimiga alohida etibor qaratgan.