Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

• ўқитиш жараѐнини индивидуаллаштириш ва дифференциялаш; 

---

28 
• тескари алоқа билан ўқув фаолияти назоратини олиб бориш; 
• ўз-ўзини назорат қилиш; 
• ўқув материалини ўзлаштириш жараѐнида машқ қилиш ва мустақил
тайѐргарликни ташкил этиш; 
• ўқув вақтини тежаш; 
• ўқув ахборотларни компьютер орқали визуаллаштириш; 
• ўрганилаѐтган ҳодиса ва жараѐнларни моделлаштириш; 
• компьютерда лаборатория машғулотларини бажариш; 
• ахборот маълумотлар базасини яратиш ва ундан фойдаланиш; 
• ўқишга қизиқишни орттириш; 
• ўқувчини ўқув материалини ўзлаштириш стратегияси билан
қуроллантириш; 
• фикрлашни ривожлантириш; 
• оптимал қарор қабул қилиш малакасини шакллантириш; 
•ўқувчида ахборот маданиятини шакллантириш кабиларни киритиш
мумкин. 
Замонавий ахборот технологиялари микро ва макро дунѐдаги, мураккаб 
қурилмалар ва биологик тизимлардаги ҳодиса ва жараѐнларни компьютер 
графикаси ва моделлаштиришидан фойдаланиш асосида ўргатиш, жуда катта 
ѐки жуда кичик тезликда содир бўладиган физик, кимѐвий ва биологик 
жараѐнларни қулай вақт ўлчамида тақдим этиш каби янги дидактик 
масалаларни ечишга ѐрдам беради.
Таълимда замонавий ахборот технологиялари муҳитининг шаклланиши 
фан 
соҳаларини 
ахборотлаштиришга, 
ўқув 
фаолиятини 
интеллектуаллаштиришга, интеграция жараѐнларини тезлаштиришга, таълим 
тизими 
инфраструктураси 
ва 
уни 
бошқариш 
механизмларини
такомиллаштиришга олиб келади. 
XX асрнинг 90-йилларидан бошлаб ахборотлаштириш соҳаси кескин 
ривожланиб кетди. Бизнинг асримиз, яъни XXI асрни ахборотлаштириш ва 
коммуникация асри деб бежиз аташмайди. Ахборотлаштириш нима ва унинг 

---

29 
вазифаларига нималар киради, унинг асосий хусусиятлари қандай, деган 
саволлар ҳозирги замон жамиятидаги ҳар бир фуқарони қизиқтириши 
табиий. Чунки инсон фаолиятини ахборотсиз тасаввур қилиш қийин. 
Кундалик турмушда турли кўринишдаги ахборотлар масалан, матнли, 
графикли, жадвалли, овозли (аудио), расмли, видео ва бошқа ахборотлар 
билан ишлашга тўғри келади. Ҳар бир турдаги ахборот билан ишлаш (йиғиш, 
сақлаш ва ҳ.к.) учун ҳар хил техник характеристикаларга эга бўлган ахборот 
қурилмалари керак бўлади. 
Микроэлектроника ишлаб чиқариш технологиясининг ривожланиши ва 
замонавий процессорли компьютерларнинг яратилиши ахборотларни қайта 
ишлаш имкониятларини кенгайтирмоқда. 
Ҳозирги кунда таълим соҳасида ўқитишни компьютерлаштиришга 
катта эътибор берилмоқда, чунки замонавий ўқитиш технологияларидан дарс 
жараѐнида фойдаланиш катта ижобий натижалар беради. Ўқитишни 
компьютерлаштириш (ахборотлаштириш) ѐки ахборот технологияларидан 
фойдаланиш дастурига қуйидагиларни киритиш мумкин: 
- 
таълим тизимининг барча поғоналарида ахборотлаштиришни 
етакчи бўғинлигини таъминлаш; 
- 
барча соҳалар бўйича билим беришда ахборотлаштиришни 
ривожлантиришни лойиҳалаш ва яратиш (мониторинг); 
- 
ахборотлаштириш соҳаларида меъѐрий базаларни яратиш 
(илмий-методик бирлашмалар ва ҳ.к.); 
- 
техник таъминот — компьютерлар, ахборот технологиясининг 
бошқа қурилмалари, уларга хизмат кўрсатиш учун керакли материалларни 
яратиш;