Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Навоий кон-металлургия комбинати

Tayanch so`zlar: alfa, beta, gamma, ekvalent doz, yutigan doz, expozitsion doza, aktivik, ionlashtiruvchi nurlanish, Radiatsiyaviy xavfsizlik, radioaktivlik

Yuzaga kelish manbalari va sabablari.

Texnik- jarayonlar va aholi sonining kun sayin o`sib borishi ishlab chiqarish davomida xomashyo sifatida turli xil kimyoviy moddalarni va energiya tashuvchi sifatida yadroviy yoqilg`idan foydalanuvchi ko`p sonli sanoat korxonalarini o`z ichiga qamrab olgan megapolis- shaharlarning paydo bo`lishiga olib kelmoqda.

Ushbu korxonalarda – tadbiq etilgan mukammal texnologiya, texnika xavfsizligi va avtomatlashtirish jarayonlariga qaramasdan agressiv (zaharli) kimyoviy va radioaktiv moddalarni tashqi muhitga chiqishi bilan bog`liq avariyalar sodir bo`lishi ehtimoldan xoli emasligini dunyo tajribasida guvohi bo`lmoqdamiz.

Engil, uchuvchan elementlarning (yod, tseziy) radioaktiv nuklidlarni 1000-1500 metr balandlikka otilib chiqib, havo oqimi bo`ylab shimoliy-g`arbiy yo`nalishda harakatlangan va uzunligi 1200 km.ga teng «uzoq» zararlanish zonasini hosil qilgan.