Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган мухандислик-технология

Пластинали тарелка оғма шаклда жойлашган бир қатор 
пластиналар тўпламидан иборат бўлади. Пластиналарнинг оғиш 
бурчаги 10÷15
о
бўлгани учун улар оралиғидаги тирқишлардан 
чиқаѐтган газ тарелка текислигига нисбатан кичик бурчакли уринма 
йўналишида катта тезлик билан ҳаракатланади. Тарелка юзасидаги 
суюқлик ва тирқишлардан чиқаѐтган газни нг ўзаро тўқнашуви 
натижасида суюқлик газ оқимида майда томчиларга ѐйилиб, тарелка 
бўйича кейинги тешикларга отилад и. Шу тариқа суюқлик ва газни нг 
тўқнашуви қайта-қайта такрорланади. 
Пластинали тарелкада суюқлик дисперс (тарқалувчи) фазада, газ 
эса яхлит ҳолатда бўлади. Бу пайтда газ билан суюқликни нг ўзаро 
тўқнашуви томчи ва кўпиклар юзасида амалга оширилади.
Пластинали 
тарелкаларнинг 
гидравлик 
қаршилиги 
кам, 
лойқаланган суюқликларда ҳам яхши ишлайди. 
Қуйилиш мосламаси бўлмаган тарелкаларда (13-расм) газ ва 
суюқлик фазалари тарелка юзаси бўйлаб жойлашган барча тешиклар 
орқали бир вақтнинг ўзида қарама-қарши йўналишларда ўтади. Бу 
пайтда тарелка юзасидаги суюқлик қатламининг қалинлиги газ 
оқимининг тезлигидан боғлиқ бўлади. Агар барботаж қилинаѐтган 
қатламга берилаѐтган газ тезлиги кичик бўлса, тарелка юзасидаги 
суюқликнинг бир қисми унинг тешикларидан қуйида жойлашган 
тарелкага ўз-ўзидан тўкилиб (ағдарилиб) кетади. Газ тезлиги
 
 
 
 
13-р ас м. Қ уй и ли ш мосл ам аси б ў лм ага н т арелк али абс орб ер:
а- абсорбер схемаси; б - ағдарилма типдаги тарелкани нг принципиал иш 
схемаси. 

---

20 
20 
белгиланган меъѐрдан ортиқ бўлса, суюқлик та релкалар юзасида 
тўпланиб қолади ва у келгусида “тиқилиб” қолиши мумкин.
Юқорида келтирилган сабабларга кўра, “а ғдарилма” типдаги 
тарелкаларнинг гидродинамик иш режимлари тарелка тешигининг 
эквивалент диаметрига, тарелкани ўтказиш юзаси (барча тешиклар 
юзасининг 

f
0
тарелканинг умумий юзасига F
0
нисбати) қийматига, 
фазаларнинг сарфи, зичлиги ва қовушқоқлигига боғлиқ бўлади.
Ағдарилма типдаги тарелкалар тешикли , тирқишли, трубкали 
ѐки тўлқинсимон шаклларда ишланади (13 -расм).