Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик – Қурилиш институти

ЎҚУВЧИЛАР БИЛИМИНИ БОШЛАНҒИЧ БАҲОЛАШДА 
“АССЕСМЕНТ” МЕТОДИДАН ФОЙДАЛАНИШ 
к.ўқ. Б.Ҳ.Абдулҳафизов, КХК ўқувчиси Д.Ш. 
Тожимаматов(НамМҚИ) 
 
Бугунги кунда таълим муассасаларида инновацион технологияларни ўқув 
жараёнига тадбиқ этиш энг муҳим вазифалардан бири жорий этиш кўламини 
кенгайтириш, бу йўналишда илғор педагогик тажрибаларни ҳисобланади. 
Интерфаол методларни таълим жараёнига қўллаш таълим берувчидан 
юксак педагогик маҳоратни талаб этади. Таълим берувчи дарснинг мазмуни ва 
унинг ташкил этилишига қараб интерфаол методларни, ўтган мавзу бўйича 
талабалар билимини текшириш, янги мавзуни ўзлаштириш, мустаҳкалаш ва 
мавзу бўйича билимларни баҳолаш босқичларида фойдаланиши мумкин. [1,2].
Таълим олувчилар томонидан ўқув материалларини ўзлаштирилганлиги, 
кўникма ва малакаларни қай даражада шакллаганлигини текшириш ва баҳолаш 
таълим жараёнининг зарур, таркибий қисмидир.
Жумладан касб ҳунар 
колежи ёки академик лицей ўқувчиларни билимини бошланғич баҳолашни 
ўтказишдан мақсад ўқитиладиган фан ёки курс бўйича таълим олувчиларнинг 
билим даражаларини аниқлашдан иборат [3]. 
Касб ҳунар колежларининг Информатика йўналишида таҳсил олаётган 
ўқувчиларга “Мутахасисликларига оид” фанлар ўқитилиб, ушбу фанлар ўқув 
режада белгиланган фанларининг якуний босқичи ҳисобланади.
22

---

 Мутахасис сифатида таъкидлашимиз жоизки, “Мутахасисликларига оид”
фанлар бўйича ўқувчилар билимини бошланғич баҳолашни ўтказишда 
“ассесмент” методидан фойдаланиш самарали восита бўлиб хизмат қилиши 
мумкин. “Ассесмент” сўзи инглиз тилидан олинган бўлиб “assesment” – баҳо 
маъносини англатади. Шунингдек, “ассесмент” методи ўз-ўзини баҳолаш, 
тақдимот қилиш, маълум бир синовдан ўтиш деб ҳам белгиланади [1]. 
“Ассесмент” методининг мақсади таълим олувчиларни билим даражасини 
баҳолаш, назорат қилиш, ўзлаштириш кўрсаткичи ва амалий кўникмаларини 
комплекс текширишга йўналтирилган. Ушбу методни таълим муассасаларидаги 
ўқув машғулотларининг барча (кириш, янги мавзуни баёни, якунловчи) 
босқичларида, ўтилган мавзуни мустаҳкамлаш, ўзлаштириш даражасини 
баҳолаш, такрорлаш, шунингдек, янги фанни бошлашдан аввал ўқувчилар 
билим даражасини аниқлаш,ташхис қилиш мақсадида ҳам қўллаш мумкин. [1] 
Юқорида келтирилган фикрларнинг амалий аспекти сифатида касб ҳунар 
коллежлари муассасаларида “Информатика ва ахборот технологиялари” фани 
бўйича талабалар билимларини бошланғич баҳолашда “ассесмент” методидан 
фойдаланишни кўриб чиқамиз. 
Бунинг учун “Информатика ва ахборот технологиялари” фанининг 
биринчи мавзуси бўйича, ўқитувчи дарснинг кириш қисмида қуйидаги 1-шакл 
асосида тайёрланган слайдни талабаларга экран орқали намойиш этади ёки ҳар 
бир талабага тарқатма материал тарқатади ва ушбу шакл бўйича талабалар 
қандай иш олиб боришлари кераклигини тушунтиради.
1)
шакл 
Тест 
1.
Клавиатура – бу: 
А) ахборотни киритиш қурилмаси 
В) Асосий мантиқий ва арифметик 
амалларни бажаради;
С) ЭХМнинг бошќарувчи ќурулма). 
Д) 
алфавит-рақамли 
ва 
график 
маълумотларни чиқариш қурилмаси
2. Microsoft Excel дастурида янги
ҳужжат яратилганда, одатда автоматик 
равишда дастур томонидан унга 
қандай ном берилади 
а) Лист 1, Лист 2… 
б) Книга 1, Книга 2 и т.д. 
в) Ms Excel 
г) Иш китоби 
0 – 5 балл