Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд Давлат архитектура-қурилиш институти «Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкцияларини ишлаб чиқариш»

Ғиштнинг маркаларини аниқлаш
Ғиштнинг маркаси унинг сиқилишдаги ва эгилишдаги мустаҳкамлик чегарасига кўра аниқланади.
Ғиштнинг сиқилишдаги мустаҳкамлигини аниқлаш учун 5 дона ғишт танлаб олинади. Ҳар бир ғишт аррача ёрдамида тенг 2 га бўлинади. Ғишт бўлаклари кесилган томонлари тескари қилиб, қалинлиги 5 мм ли янги тайёрланган цемент ҳамири билан бир-бирига ёпиштирилади. Тайёр бўлган намуналарнинг пресс плиталарига тегиб турадиган юзалари силлиқ ва ўзаро параллел бўлиши керак. Тайёрланган ғишт намуналари цемент хамирининг тўла қотиши учун 3-4 сутка уй температурасида сақланади. Шундан сўнг гидравлик пресс ёрдамида уларнинг сиқилишдаги мустаҳкамлиги аниқланади, (2-шакл)
С иқилишдаги местаҳкамликни аниқлаш учун қўйидаги формуладан фойдаланилади:
R_сиқ=
бунда: Р – максимал (бузувчи) куч, кг
F – намунанинг юзаси см².
5 та намуна текшириб кўрилгандан кейин қуйидаги формула орқали ғиштларнинг ўртача мустаҳкамлиги аниқ­ланади:
R_ўр =
R₁, R₂ … – ҳар бир ғиштнинг аниқланган мустаҳкамлиги.
Ишнинг натижалари 4-жадвалга ёзилади.
4-жадвал

№	Намунанинг ўлчамлари		Намунанинг юзаси, см^2	Бузувчи куч, (кг)	Сиқилишдаги мус­таҳкамлик чегараси
	бўйи	эни			кг/см^2	МПа
1 2 3 4

Ўртача мустаҳкамлик чегараси
Энг кичик мустаҳкамлик чегараси
Ғиштнинг маркаси