100-масала*. Ғўза ўсимлигида қўнғир тола (FrBr) оқ тола (Frbr) устидан, ўсимликнинг антоциан ранги (Rp) яшил ранги (rp) устидан, барг пластинкасининг панжасимон-кесик (Ol) шакли панжасимон-бўлинма (ol) шакли устидан тўлиқсиз доминантлик қилади.
Ҳар уччала белги бўйича доминант гомозиготали ғўза ўсимликлари ҳар уччала белги бўйича рецессив гомозиготали ғўзалар билан чатиштирилиб, F1 да новвот ранг толали, ўсимликлари оралиқ рангли ва барг пластинкаси панжасимон-бўлакли бўлган дурагайлар олинди. F1 дурагайларини ўз-ўзи билан чатиштириб F2 дурагайлари олинди. F2 дурагайларида ўрганилаётган белгилар бўйича қандай ажралиш содир бўлади? Олинган F1 дурагайлари ҳар уччала белги бўйича доминант ва рецессив гомозигота ота-она билан қайта чатиштирилса, FB да қандай ажралиш содир бўлади?
Масаланинг ечилиши:
Белги Ген
Толанинг қўнғир ранги FrBr
Толанинг оқ ранги Frbr
Ўсимликларнинг антоциан ранги Rp
Ўсимликларнинг яшил ранги rp
Барг пластинкасининг панжасимон кесик шакли Ol
Барг пластинкасининг панжасимон бўлинма шакли ol
қўнғир тола, антоциан ранг, оқ тола, яшил ранг,
панжасимон кесик панжасимон бўлинма
P ♀ FrBrFrBr RpRp OlOl X ♂ FrbrFrbr rprp olol
g FrBr Rp Ol Frbr rp ol
F1 FrBrFrbr Rprp Olol - новвот ранг толали, ўсимлиги оралиқ рангли,
барги панжасимон бўлакли
новвот ранг толали, оралиқ новвот ранг толали, оралиқ
рангли, панжасимон бўлакли рангли, панжасимон бўлакли
P ♀ FrBrFrbr Rprp Olol X ♂ FrBrFrbr Rprp Olol
g FrBr Rp Ol FrBr Rp Ol
FrBr Rp ol FrBr Rp ol
FrBr rp Ol FrBr rp Ol
Frbr Rp Ol Frbr Rp Ol
FrBr rp ol FrBr rp ol
Frbr Rp ol Frbr Rp ol
Frbr rp Ol Frbr rp Ol
Frbr rp ol Frbr rp ol
F2 1. FrBrFrBr RpRp OlOl = 1 қўнғир тола, антоциан, панжасимон-кесик
2. FrBrFrBr RpRp Olol = 2 қўнғир тола, антоциан, панжасимон-бўлакли
3. FrBrFrBr Rprp OlOl = 2 қўнғир тола, оралиқ ранг, панжасимон-кесик
4. FrBrFrbr RpRp OlOl = 2 новвот ранг тола, антоциан, панж. -кесик
5. FrBrFrbr Rprp OlOl = 4 новвот ранг тола, оралиқ ранг, панж.- кесик
6. FrBrFrbr RpRp Olol = 4 новвот ранг тола, антоциан, панж. -бўлакли
7. FrBrFrBr Rprp Olol = 4 қўнғир тола, оралиқ ранг, панж. -бўлакли
8. FrBrFrbr Rprp Olol = 8 новвот ранг тола, оралиқ ранг, панж.-бўлакли
9. FrBrFrBr RpRpolol = 1 қўнғир тола, антоциан, панж. -бўлинма
10. FrBrFrBr Rprp olol = 2 қўнғир тола, оралиқ ранг, панж. -бўлинма
11. FrBrFrbr RpRp olol = 2 новвот ранг тола, антоциан, панж. -бўлинма
12. FrBrFrbr Rprp olol = 4 новвот ранг тола, оралиқ ранг, панж.-бўлинма
13. FrBrFrBr rprp OlOl = 1 қўнғир тола, яшил, панжасимон -кесик
14. FrBrFrbr rprp OlOl = 2 новвот ранг тола, яшил, панжасимон-кесик
15. FrBrFrBr rprp Olol = 2 қўнғир тола, яшил, панжасимон-бўлакли
16. FrBrFrbr rprp Olol = 4 новвот ранг тола, яшил, панжасимон-бўлакли
17. FrbrFrbr RpRp OlOl = 1 оқ тола, антоциан, панжасимон-кесик
18. FrbrFrbr Rprp OlOl = 2 оқ тола, оралиқ ранг, панжасимон-кесик
19. FrbrFrbr RpRp Olol = 2 оқ тола, антоциан, панжасимон-бўлакли
20. FrbrFrbr Rprp Olol = 4 оқ тола, оралиқ ранг, панжасимон-бўлакли
21. FrBrFrBr rprp olol = 1 қўнғир тола, яшил, панжасимон-бўлинма
22. FrBrFrbr rprp olol = 2 новвот ранг тола, яшил , панж. -бўлинма
23. FrbrFrbr RpRp olol = 1 оқ тола, антоциан, панжасимон -бўлинма
24. FrbrFrbr Rprp olol = 2 оқ тола, оралиқ ранг, панжасимон -бўлинма
25. FrbrFrbr rprp OlOl = 1 оқ тола, яшил, панжасимон -кесик
26. FrbrFrbr rprp Olol = 2 оқ тола, яшил, панжасимон-бўлакли
27. FrbrFrbr rprp olol = 1 оқ тола, яшил, панжасимон-бўлинма.
Ҳар уччала белги бўйича тўлиқсиз доминантлик ҳодисаси кузатилганда фенотипик ва генотипик синфларнинг сони бир хил бўлиб, 27 тага тенг бўлади.
F1 дурагайлари доминант гомозиготали ота-она билан чатиштирилганда:
новвот ранг толали, оралиқ қўнғир толали, антоциан,
рангли, панжасимон бўлакли панжасимон кесик
P ♀ FrBrFrbr Rprp Olol X ♂ FrBrFrBr RpRp OlOl
g FrBr Rp Ol FrBr Rp Ol
FrBr Rp ol
FrBr rp Ol
Frbr Rp Ol
FrBr rp ol
Frbr Rp ol
Frbr rp Ol
Frbr rp ol
FB 1. FrBrFrBr RpRp OlOl - қўнғир тола, антоциан, панжасимон кесик
2. FrBrFrBr RpRp Olol - қўнғир тола, антоциан, панжасимон бўлакли
3. FrBrFrBr Rprp OlOl - қўнғир тола, оралиқ ранг, панжасимон кесик
4. FrBrFrbr RpRp OlOl - новвот ранг тола, антоциан, панж. кесик
5. FrBrFrBr Rprp Olol - қўнғир тола, оралиқ ранг, панж. бўлакли
6. FrBrFrbr RpRp Olol - новвот ранг тола, антоциан, панж. бўлакли
7. FrBrFrbr Rprp OlOl - новвот ранг тола, оралиқ ранг, панж. кесик
8. FrBrFrbr Rprp Olol - новвот ранг тола, оралиқ ранг, панж.бўлакли
Саккизта фенотипик синфлар ҳосил бўлиб, уларнинг нисбати 1:1:1:1:1:1:1:1. Доминант гомозиготали ва гетерозиготали организмлар ҳосил бўлади.
F1 дурагайлари рецессив гомозиготали ота-она билан чатиштирилганда:
новвот ранг толали, оралиқ оқ толали, яшил,
рангли, панжасимон бўлакли панжасимон бўлинма
P ♀ FrBrFrbr Rprp Olol X ♂ FrbrFrbr rprp olol
g FrBr Rp Ol Frbr rp ol
FrBr Rp ol
FrBr rp Ol
Frbr Rp Ol
FrBr rp ol
Frbr Rp ol
Frbr rp Ol
Frbr rp ol
FB 1. FrBrFrbr Rprp Olol - новвот ранг тола, оралиқ ранг, панж.- бўлакли
2. FrBrFrbr Rprp olol - новвот ранг тола, оралиқ ранг, панж. -бўлинма
3. FrBrFrbr rprp Olol - новвот ранг тола, яшил , панж. -бўлакли
4. FrbrFrbr Rprp Olol - оқ тола, оралиқ ранг, панж. -бўлакли
5. FrBrFrbr rprp olol - новвот ранг тола, яшил, панж.- бўлинма
6. FrbrFrbr Rprp olol - оқ тола, оралиқ ранг, панж. -бўлинма
7. FrbrFrbr rprp Olol - оқ тола, яшил, панжасимон -бўлакли
8. FrbrFrbr rprp olol - оқ тола, яшил, панжасимон -бўлинма.
Бу ерда ҳам саккизта фенотипик синфлар ҳосил бўлиб, уларнинг нисбати 1:1:1:1:1:1:1:1. Гетерозиготали ва рецессив гомозиготали организмлар ҳосил бўлади.
Do'stlaringiz bilan baham: |