Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон

8. Товар номенклатураси рамкасида баҳони белгилаш.
Ишлаб чиқарилаётган товар бирор- бир товар номенклатурасига таркибига кирса унга баҳо ўрнатиш қуйидаги усулларда олиб борилиши мумкин:

1. 
   Товар ассортименти рамкасида баҳо ўрнатиш –фирма бир-бирга ўхшаш товарларни ишлаб чиқаришдан катта фойда олади. Сабаби хар бир янги ишлаб чиқарилаётган товар ассортиментининг баҳоси илгарсига нисбатан юқори бўлади. Бу ишлаб чиқарилган янги товар истемолчини қизиқтиради. (масалан магнитофон ва унинг турлари)
   
2. 
   Тўлдирувчи товарлага баҳо ўрнатиш –асосий товарлани ишлаб чиқариш жараёнида унга қўшимча безаклар ва қўлайликлар тўғдириш учун тўлдирувчи товарлар хам ишлаб чиқилади. Бу тўлдирувчи товарлар баҳоси аксарият холатларда юқори бўлади. (масалан автомабил ва унинг безаклари)
   
3. 
   Мажбурий жихозларга баҳо ўрнатиш – асосий товарга паст нарх белгилаш билан биргаликда бу товардан фойдаланиш учун керакли бўладиган жихозлага юқори баҳо ўрнатиш йўли билан фирма фойда ортиради. (масалан фота апарат арзон, фота плёнка қиммат сотилиши мумкин)
   
4. 
   Иккинчи даражали махсулотларга баҳо ўрнатиш – асосий товарни ишлаб чиқариш натижасида чиқинди сифатида иккиламчи маҳсулотлар ажралиб қолади. Бу чиқиндилардан фойдаланиш ёки улардан қутилиш хам уз навбатида харажатларни келтириб чиқаради. Бу харажатлар товар баҳосининг пасайиши ёки ошишига таъсир қилади.(масалан нефт махсулотлари)
   

9. Географик принципларга асосланган холда баҳо ўрнатиш.
Товарга географик принципларга асосланган холда баҳо ўрнатиш қуйидаги 5 та вариантда олиб борилиши мумкин:

1. 
   Товарни ишлаб чиқарилган жойида баҳо ўрнатиш –заводдан жунатиш станциясигача бўлган харажатлар ҳисобга олинади (ФОБ)
   
2. 
   Товарни ташиш учун кетган харажатларни ҳисобга олган холда баҳо ўрнатиш –заводдан заказчик жойлашган жойгача бўлган харажатларни ҳисобга олиш.
   
3. 
   Товарни худудларнинг жойлашишига караб баҳо ўрнатиш –бир нечта худудлар ташкил этилиб товар шу худудларнинг чегарасигача етказиб бериш харажатларнини ҳисобга олган ҳолда баҳо ўрнатилади.
   
4. 
   Товарни бирор бир жойга (базага) мўлжалаб баҳо ўрнатиш – бирор бир шаҳар база сифатида танланиб товар уша шаҳаргача етказиб бериш харажатларини ҳисобга олган холда баҳо ўрнатилади.
   
5. 
   Товарни ташиш харажатларини ўз зиммасига олган холда баҳо ўрнатиш –заводдан бозоргача бўлган барча харажатларни ҳисобга олган холда баҳо ўрнатиш.