Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий

КАМТАРЛИК – аввало, ўз–ўзига талабчанлик, ўз ҳаракатларига, ишига, 
билимига танқидий қараш, ўзига, куч–қувватига ортиқча баҳо бермасликдир.
Камтарлик кишиларга бўлган муносабатда намоён бўлади. Инсон одобли 
бўлса, у кишилар билан шунчалик содда, камтарона муомала қилади, ўз 
ишларига ва ҳаракатларига камтарлик билан баҳо беради. Бошқаларга 
нисбатан ширинсухан бўлади. Камтар инсон бошқалардан ўзини устун 
қўймайди, ўзига бино қўйиб, сохта шуҳрат кетидан қувмайди, ютуқлардан 
эсанкирамайди.
МИМИКА - инсон юзини қалб кўзгуси деб аташ мумкин. Мимика, яъни 
юз мушакларининг ҳаракати кишининг ички руҳий ҳолатини акс эттириб, у 
қандай ҳисларни бошидан кечираётгани ҳақида тўғри ахборот беради.
МУҲОКАМА - маълум бир масала юзасидан кўпчиликнинг фикрини 
туплаш, маълум тўхтамига келишини англатади. Муҳокамада баҳс 
предметининг ҳамма томонлари назарда тутилади. Ҳар бир иштирокчи 
ўзининг эркин фикрини ўртага ташлайди. Мавзу иштирокчиларнинг турли 
ҳажмдаги диалоглари ва монологлари асосида ёритилади. Муҳокамада
фикрни оғзаки баён этишнинг турли усулларидан фойдаланилади. 
МУНОЗАРА - бирор масала юзасидан тарафлар баҳси, тортишувини 
англатади. Баҳо жараёнида ҳар бир иштирокчи ўзининг ҳақ эканлигини 
исботлашга интилади. Мунозарада сўзланадиган нутқ мавзу мазмунини 
очувчи далилларга ҳаяжонли, тингловчиларни қизиқтирадиган ва муҳокамага 
тортиладиган бўлиши лозим. Мунозарада нотиқ ўзини вазмин тутади. 
Суҳбатдошини ҳурмат қилади. Унинг шахсига тегадиган сўзлардан 
фойдаланмайди. 
МУСТАҚИЛ ДУНЁҚАРАШ – муайян масалада ўз фикрига эга бўлиш 
мустақил дунёқарашни билдиради. Раҳбар шахс эса кенг фикрлаши, узоқни 
кўра билиши қобилияти билан бошқалардан ажралиб туради ва бу унинг 
мустақил дунёқарашга эгалигидир.
МЕЛАНҲОЛИК – ҳаддан ташқари таъсирчан, тезда киришиб кетадиган 
ва арзимас нарсаларни ҳам кўнгилга оладиган; танг вазиятларда кўпинча 
саросимага тушиб қолади, эзилиш ва зерикиш кайфияти унга хос; 

---

180 
муваффақиятсизликдан қаттиқ қайғуради. Турмушдаги ўзгаришларни 
секинлик билан ўзлаштиради ва унга кўникиши жуда суст; уятчан, 
чўчинқираб туради ва қатъиятсиз.
НУТҚ - бу тил деб аталувчи, ўта муҳим вазифаларни бажарувчи ноёб 
қуролдан фойдаланиш жараёни, тил бирликлари имкониятларининг борлик, 
тафаккур, онг ҳамда вазият каби ҳодисалар билан муҳим муносабатда 
намоён бўлишидир. Нутқ жараёни - тилнинг ўз вазифасини бажариш ҳамда 
амалга ошириш жараёнидир.