Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Маданият ва спорт ишлари вазирлиги



Download 3,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/31
Sana26.03.2022
Hajmi3,77 Mb.
#511072
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31
Bog'liq
Хонандалик услубиёти асослари

а/
к/
у
/й ил-/
а
/ ёр 
к/
е
/л, қувноқ /
о
/воз ил/
а
/ /
ё
/р к/
е
/л.
Куйлаш нутқининг табиий бўлиши учун қўшиқда сўзлаш оҳангини ва 
урғуларни тўғри ишлатиш билими аҳамиятга эга, бу эса сўзни ифодали қилади.
Қўшиқдаги аниқ, табиий ва ифодали сўзлар куйчан бўлмоғи лозим, яъни: 
овознинг текис, эгилувчан, ифодали оҳангига сингдирилган. 
Куйлаётганда нутқ табиий чиқиши учун, кўшиққа сўзлашиш оҳангини 
сингдириш керак, бу ўринда бўғинларни куйлаш шартларига риоя этиш талаб 
этилади, масалан унлиларни нота узунлиги давомида тўлиқ, «ушлаб туриш»,-
куйлаш.
 
 


 
17-мавзу.
 Овоз тарбиялашнинг фонетик услуби. 
 
Куйлаш - мусиқий санъатнинг, ижро, куйлаш вақтида матнни ифодали 
етказиб бериш зарурлигига чамбачас боғлиқ бўлган ягона туридир.
Куйлаш асосан унлилар ёрдамида амалга оширилади. Овознинг 
куйчанлигини ривожлантиришда фонация билимига таянган ҳолда тўғри 
унлиларни танлаш керак (сўзнинг ичидан).
«И»-унлиси позиция жиҳатдан «юқори» бўлиб садоланишда «яқин» ва 
ёрқиндир. Унлилар орасида энг юқори фармантага эга, шунинг учун жарангдор, 
ёрқин, яқин ва йиғинчоқ деб қабул қилинади. Бошда резонациялаш ҳисини 
уйғотади.
«Е» унлиси - ҳам «ёрқин» ва «яқин» садоланади. «И»га қараганда тарқоқ 
янграса, «А», «О» ва «У»ларга нисбатан кенгроқ янграйди.
Тил оғиз бўшлиғида эркин жойлашади ва у оғизни кенг очишга имконият 
беради. «Е» - товуши ўртача импедансга эга бўлиб, эркаклар овознинг юқори 
регистрини шаклланиши учун қулайдир. У яна товуш ҳужумининг актив 
бўлишига қулай, ҳиқилдоқ суст ишлаганда кўл келади.
«А» унлиси - тилнинг тинч ҳолатида ҳосил қилинади, ютқин торайган, 
оғиз эса кенг очилган бўлади. Бу ҳарф жарангли бўлгани учун ижро этиш
ортиқча ҳаракат талаб этмайди. Унинг ёрқин ва жарангли, яқин садоланиши 
овоз тешиги иш фаолияти ва ҳиққилдоққа тепа овоз пайларининг 
ташкилланишига боғлиқ. Агарда ҳиқилдоқда юқори обертонлар яхши ҳосил 
қилинмаган бўлса «А» товуш сифатида хира ва узоқ садоланади. «А» ҳарфини 
«ёпиқроқ» куйлаш лозим. 
«О» унли товуши - «А» товушининг барча ҳислатларига эга, лекин тембр 
жиҳатдан тўқроқ (ҳирароқ) садоланади ва катта импедансга эга. Айнан шу 
сифати эркаклар овози диапазонинг юқори қисмидаги товушларини ёпиқроқ 
бўлиши учун ишлатилади.
«Ў» унли товуши энг чуқур, тўқ рангли садоланувчи «узоқ», «бахмал» 
товуш.
«У» - катта импедансга эга, ундан ҳам эркаклар овози диапазони юқори 
қисмини ёпиш учун ишлатса бўлади.
Фонетик услуб товуш бирикмаларини тўғри танлашга ёрдам беради, бу 
эса овознинг гўзал сифатларини намоиш этишга ёрдам бериши аниқ.

Download 3,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish