Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги м у ҳ а й ё ҳ а к и м о в а семасиология


чеҳра, жамол, дийдор, ораз, узор, рухсор



Download 3,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet19/64
Sana22.02.2022
Hajmi3,53 Mb.
#109510
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   64
Bog'liq
Semasiologiya (Muhayyo Hakimova)

чеҳра, жамол, дийдор, ораз, узор, рухсор парадигмаси аъзолари 
с и н т а г м а т и к б о г л а н и ш л а р учун п о т е н ц и а л т а н л а н и ш
и м к о н и я т и д и р . Ю з л е к с е м а с и эм о ц и о н а л -э к с п р е с с и в л и к
ж и ҳ а т и д а н н е й т р а л б ў л г а н и у ч у н у м и қ д о р а н к ў п л а б
боғланиш пар ҳосил қ и ли ш и мумкин. Я ън и , юз лексем аси
эм оци он ал нейтрал, салбий ва иж обий сўадар билан бирика 
апади: юзини ювди, гул юзли, юзи буришди каби. Э м оционал- 
эк с п р е с с и в нейтрал бўлм аган паради гм а аъ золари э с а бу 
ж и ҳ а т д а н н е й т р а л б ў л г а н л е к с е м а л а р г а н и с б а т а н к а м
б о ғл ан и ш л ар ҳосил қи лад и . М асалан , сал б и й эм о ц и о н ал
оггенкага эга бўлган башара лексемаси салбийлик бўёғи мавжуд 
бўлган (айрим ҳолларда нейтрал: башарангни юв) лексем алар 
билан богланиш учун парадигмадан танлаб олинади: башараси 
тиришди, башараси расво каби. И ж обий оггенкали лексем алар 
ҳам худди шундай эм о ц и о н ал л и к жиҳатидан иж обий ва айрим
ҳопларда нейтрзл лексем алар билан боғланиш ҳосил қилиш
учун танланади: чеҳраси ёришди, ой чеҳрали каби. Л екин ижобий 
кон н отати в м аъноли л ек сем а салбий к о н н о гати в м аъноли 
л ексем а би лан б о ғл ан и ш учун танланм айди: Гўзал турқли 
жонона, орази бужмайди каби.
Эмотив1 (коннотатив, эмоционал-экспрессив) маъно лекси к 
би рли клар м аъ н о си н и н г баҳолаш , эм оц и он ал, эксп р есси в, 
услубий ком понентини таш кил қилади. У, асосан, услубий 
бўёқли сўадар ёрдамида ифодаланади. Э м отив м аъно услубий 
бўёқли сўадар ёрдамида сўадовчининг ифодаланаётган нарса- 
ҳ о д и са л ар га бўлган м у н о с а б а т и н и к ў р сатад и . С ў зл о в ч и
то м о н и д ан қўлланган услубий бўёқпи сўадар ўз навбатида 
тингловчига ҳам эм оци он ал таъсир кўрсатади.
Э м отив м аъно тилш уносликда коннотатив м аъно деб ҳам 
юритилади.

Download 3,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   64




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish