|
Штрих кодлаштиришнинг хатоларининг сонини камайтиришдан ташқари бошқа афзаллик томонлари бор: маълумотни тез ва кам харажат билан йиғиш, алоқанинг эффективлиги, маълумотни излаб топиш ва сақлаш. Бу маълумотни кўпроқ ишлаб чиқариш ва аниқлигини оширишда, операциялар графиги ва етказиб беришни яхшилайди, бундан ташқари ишлаб чиқариш вақт сарфини куч, одам, ресурслари, материаллар ва пулларни қисқартиради ва тежайди.
Штрих коднинг тузилиши. Расмда EAN – 13 истеъмолчи товарнинг штрих код символикаси келтирилган (1-расм).
Маълумотни кодлаштириш учун символлар, штрихлар ва оралиқларнинг маълум бир жойлашиш кенглиги ишлатилган.
Расмли соннинг ҳар бир қисми ёки маълумотнинг ҳар бир тури кодлаштирилиши штрих код шаклида ёзилиши мумкин (Масалан, буюртма сони ёки товар партиясининг сони).
Расм -1. EAN – 13 символи
Расм -2. EAN – 8 символи
UPC кодлари
Штрих кодлашни сканерлаштириш код тагида ёзилган сонни компьютерга киритиш билан бир ўринда туради ва бу жуда муҳим. Клавиатура ёки штрих кодни ўқиш бўйича қандай бир маълумот киритилмасин, уларнинг кўрсаткичи ўзгармай қолаверади.
Штрих код символидаги информацияни ўқиш учун сканернинг нури штрих кодга қаратилади. Декодер ёрдамида штрих кодда кодлаштирилган маълумотни оламиз. Штрихлар ва оралиқ кўринишида кодлаштирилган рақамли маълумот штрих код тагида ёзилади. Бу белгилар бизга тушунарли, чунки уларни одам томонидан ўқилса бўлади.
Штрих кодлар аниқ текширувлар шуни кўрсатадики, штрих кодни ўқишда аниқланган хатоликлар 1000 дан 1 % кам. Тестлар шуни кўрсатадики, штрих код кўринишидаги кодлаштирилган информациянинг аниқлиги 10000000 белгига битта хатоликни ташкил қилади.
Штрих кодлашнинг ҳуқуқий асослари. Штрих кодлашнинг ҳуқуқий асослари бўлиб, 1999 йилда Ўзбекистон Республикасида штрих кодлашни киритиш бўйича иккита қарор қабул қилинган:
1) Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси фармойиши 21 апрел 1999 йил № 188 «Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқилган маҳсулотларни штрих кодлаш ва сертификацияга тайёрлаш тўғрисидаги чоралар», товарларни сертификацияга тайёрлаш ва маҳсулотларни штрих кодлаш бўйича комплекс тадбирлар режаси тасдиқланган.
Тадбирлар режаси қўйидагиларни белгиланган.
- Экспертга ишлаб чиқилган товарларни штрих кодлаш бўйича ишларни тугатиш;
- Ўзбекистон Республикаси худудида штрих кодлаш тизимини ишлатилишини таъминлаш учун керак бўлган меъёрий хужжатлар, методик қўлланмалар комплектини ишлаб чиқиш;
- Ўзстандарт агентлиги хузуридаги СМСИТИнинг марказида штрих кодлар оригинал – макетларини ишлаб чиқиш бўйича марказни ташкил этиш ва уни керакли ускуналар билан бутлаш;
- «Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқилган маҳсулот, товарларни мажбурий штрих кодлаш тўғрисидаги» ўрнатилган тартибда келишилган формойиш лойихасини тайёрлаш ва вазирлар маҳкамасига киритиш;
“Ўзстандарт” агентлиги буйруғига асосан СМСИТИда штрих кодлаш маркази ташкил этилди ва унинг низоми тасдиқланди. СМСИТИда 1999 йил апрель ойидан бошлаб штрих кодлаш маркази ўз фаолиятини бошлаган ва у керакли ускуна ва программалар билан таминланган. Штрих кодлаш тизими фаолият кўрсатиши учун ўрнатилган муддатларда керакли меъёрий хужжатлар ишлаб чиқилган.
2) Ўзбекистон маҳсулотлари ички ва хорижий бозорларда рақобатбардошлигини ошириш, маҳсулот ишлаб чиқарувчини халқаро товар рақамлаштириш тизимида идентификация қилиш, истеъмолчи ҳуқуқини ҳимоя қилиш, товарларни ишлаб чиқаришни автоматик ҳисобга олиш мақсадида, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 1 сентябрдаги «Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқилган товарларга штрих кодлашни киритиш» тўғрисидаги 438 сонли фармойиши қабул қилинган.
Фармойишда қуйидагилар кўзда тутилган:
Ўзбекистон Республикасининг товар ишлаб чиқарувчи ва тадбиркорлар палатаси қошида товарлар ва маҳсулотларни идентификация қилиш маркази «EAN Ўзбекистон» яратиш ва бу билан маҳсулотни штрих кодлаштириладиган тадбиркорлик фаолияти кўрсатадиган субъектларини регистация қилиш ва халқаро талабларга мувофиқ идентификация тизимидан фойдаланувчилар фаолиятини методик бошқариш ва Ўздавстандарт томонидан штрих кодлар макетини яратиш.
Do'stlaringiz bilan baham: |
